یکی از انواع اسناد حقوقی که از طریق آن می‌توان زمین متوفیان را به ورثه آن‌ها منتقل کرد، تقسیم نامه زمین ارثی است. مانند سایر اموالی که از متوفی باقی خواهد ماند، زمین شخص فوت شده نیز باید به عنوان موضوع تقسیم نامه، مورد توجه قرار گیرد و در نتیجه با توجه به متن قانون یا توافق وراث، بین آن‌ها تقسیم شود. امروزه ورثه می‌توانند نسبت به هر یک از اموال شخص فوت شده به طور جداگانه، سند تقسیم را تنظیم کنند. مطلب امروز نیز به طور ضمنی به همین نکته اشاره دارد. در حقیقت ورثه با استفاده از این تقسیم نامه، تنها یک یا چند زمین متوفی را بین خود تقسیم می‌کنند و در این خصوص، تفاوتی در نوع کاربری زمین‌ها، وجود ندارد. در ادامه ماهیت فرم تقسیم نامه زمین ارثی و نکات حاکم بر این متن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
نمونه متن تقسیم نامه زمین ارثی
تنظیم تقسیم نامه راهی برای دستیابی به سهم قانونی ورثه از اموال شخص فوت شده است. این متن قانونی، نوعی عقد صلح است که با در نظر گرفتن متن قانون مدنی بین ورثه تنظیم می‌شود. بنابراین شرایط حاکم بر تمام قراردادها و در کنار این شرایط، نکات اختصاصی مربوط به عقد صلح، در نگارش نمونه تقسیم نامه زمین ارثی اهمیت دارد. شما به عنوان یکی از ورثه متوفی، در صورتی که قصد تقسیم ارث توافقی را دارید، باید نکات قانونی مربوط به نظم عمومی یا قواعد آمره را رعایت کنید. در غیر این صورت، به دلیل عدم وجود اعتبار برای متن تقسیم نامه، در آینده مشکلات زیادی برای شما پدید می‌آید.
قانون مدنی
چنانچه اشاره شد، شرایط تنظیم عقد صلح، در قانون مدنی پیش بینی شده است. این قانون به عنوان یکی از مهم‌ترین قوانین تصویب شده در ایران، نه تنها چگونگی تنظیم این عقد را بررسی می‌کند بلکه میزان سهم قانونی هر یک از ورثه را نیز مشخص کرده است. البته همانطور که گفتیم، تعیین میزان سهم ورثه با در نظر گرفتن توافقات بین آن‌ها نیز امکان پذیر است. بنابراین هیچ نهاد یا شخصی حق ندارد توافقاتی که بین ورثه ایجاد شده‌اند را نادیده بگیرد و ملاک را صرفا متن قانون قرار دهد.
نکات تعیین شده در قانون
در خصوص نگارش نمونه تقسیم نامه زمین ارث مجموعه‌ای از نکات قانونی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.
- مطابق ماده ۱۹۰ قانون مدنی، صحت هر قرارداد مشروط به وجود شرایطی همچون قصد و رضای طرفین، اهلیت موضوع، موضوع معین و مشروعیت جهت معامله است. به عنوان مثال در صورتی که یکی از ورثه، کودک باشد و در نتیجه شرط اهلیت نسبت به او صدق نکند، قبل از تقسیم اموال، حتما باید برای او قیم تعیین شود. البته این مساله در صورتی تحقق پیدا می‌کند که برای کودک، سرپرست دیگری مانند ولی وجود نداشته باشد.
- بر اساس متن ماده ۱۹۱ قانون مدنی، نمونه تقسیم نامه ارث زمین به قصد انشاء محقق می‌شود. به عبارت دیگر تا زمانی که ورثه شخص فوت شده، به طور باطنی راضی به پذیرش سهم تعیین شده در تقسیم نامه نباشند، نمی‌توان آثار عقد را بر ورقه تقسیم حاکم کرد. این شرط، اکراه در قبول سهم تعیین شده را نیز شامل می‌شود. بنابراین در صورتی که یکی از ورثه، دیگری را وادار کند که سهم تعیین شده را بپذیرد و عقد را امضاء کند، به دلیل عدم وجود قصد انشاء یا اراده باطنی، اثر عقد تا زمان تنفیذ شخص مورد نظر، بر آن حاکم نمی‌شود.
- به موجب متن ماده ۷۶۴ قانون مدنی، تدلیس در صلح موجب به وجود آمدن خیار فسخ است. بنابراین در صورتی که یکی از ورثه دیگری را فریب دهد و شخص زیان دیده نیز بتواند تدلیس وارث مقابل خود را اثبات کند، برای شخص زیان دیده حق فسخ تعیین می‌شود.
- با توجه به متن ماده ۷۶۰ قانون مدنی نمونه متن تقسیم نامه زمین ارثی در دسته عقود لازم قرار می‌گیرد. این ویژگی را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
ویژگی‌های فرم تقسیم نامه زمین ارثی
در این بخش از نوشتار خود، به مهم‌ترین ویژگی‌های نمونه تقسیم نامه زمین ارثی اشاره می‌کنیم. البته قبل از بررسی این مبحث، توجه به این نکته ضروری است که ویژگی‌های زیر، تنها به نمونه تقسیم نامه ارث زمین اختصاص ندارد بلکه بسیاری از عقودی که بین اشخاص تنظیم می‌شوند، از این ویژگی‌ها برخوردار هستند.
لازم بودن فرم تقسیم نامه زمین ارثی
مطابق متن ماده ۱۸۵ قانون مدنی: «عقد لازم عقدی است که هیچ یک از طرفین نتوانند آن را به دلایل متفاوت فسخ کنند مگر آنکه اختیارات قانونی در این خصوص وجود داشته باشند یا طرفین، نسبت به اقاله عقد، با یکدیگر به توافق برسند.»
بنابراین هیچ یک از ورثه حق فسخ نمونه متن تقسیم نامه زمین ارثی را ندارند. به عبارت دیگر نمی‌توانند از تعهدات خود، به صورت یک طرفه عدول کنند مگر آنکه اختیارات قانونی مانند خیار تدلیس برای آن‌ها وجود داشته باشد یا با یکدیگر به توافق برسند که متن تقسیم نامه را تغییر دهند یا آن را اقاله کنند.
معین بودن نمونه تقسیم نامه زمین ارثی
نمونه تقسیم نامه ارث زمین یک عقد معین است. منظور از عقد معین این است که شرایط، نام و احکام حاکم بر این عقد، در متن قوانین تصویب شده، بیان شده باشد. به عبارت دیگر اگر قانون گذار در متن قانون، به عقدی اشاره کرده باشد و طرفین را ملزم بداند که بر اساس نکات بیان شده در قوانین، عقد خود را تنظیم کنند، آن عقد در دسته عقود معین قرار می‌گیرد. با در نظر گرفتن ماهیت عقد موضوع این نوشتار، این عقد نیز در دسته عقود معین قرار می‌گیرد و همانطور که گفتیم، ورثه باید متن قانون را در تنظیم آن، مورد توجه قرار دهند.
پیشنهاد متخصصان حقوقی
وکیل و کارشناسان تیم حقوقی دادازما در تلاش هستند با ارائه پاسخ‌های تخصصی به سوالات کاربران خود، آن‌ها را در حل مشکلات و تسهیل اقدامات حقوقی، یاری دهند. شما نیز برای طرح هر گونه سوال یا مبحث حقوقی، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی این تیم استفاده کنید. برای بهره مندی از این خدمات، بر روی لینک قبل بزنید.
همچنین می‌توانید تنظیم اوراق قضایی خود را به وکلای مرجع تخصصی ارث واگذار کنید. این خدمت به ویژه برای شما به عنوان مخاطب تقسیم نامه زمین ارثی در نظر گرفته شده است. با زدن بر روی لینک قبل، تنظیم سند خود را به ما بسپارید!
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!