انحصار وراثت مادر از جمله اقداماتی است که قبل از تقسیم ارث یا فروش آن، انجام می‌شود. در حقیقت وراث موظف هستند درخواست انحصار وراثت را برای انجام اقدامات حقوقی راجع به اموال مادر، به ثبت رسانند. در سندی که توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی صادر می‌شود، به مشخصات هر یک از ورثه، نسبت آن‌ها با متوفی و میزان سهم قانونی اشاره شده است. با وجود این سند حقوقی، اشخاص می‌توانند به راحتی و با رعایت سایر شرایط قانونی، برای انجام معاملات یا سایر اعمال حقوقی اقدام کنند. در مطلب امروز، به شرایط انحصار وراثت مادر و انحصار وراثت مادر بزرگ اشاره می‌کنیم. نکات موجود در این مطلب، نسبت به هر یک از موضوعات اشاره شده، کاربرد دارند.
وراث مادر چه کسانی هستند؟
در اکثر اوقات، فرزندان متوفی به همراه همسر او از اموال باقیمانده سهم می‌برند. البته همسر به هر حال از اموال متوفی سهم خواهد داشت و فرقی ندارد که سایر وراث شخص فوت شده، چه کسانی هستند. بنابراین در طبقات زیر، به همسر اشاره نشده است.
طبقه اول
درجه اول: پدر و مادر متوفی، فرزندان
درجه دوم: نوه‌ها
وراث درجه سوم: نبیره‌ها
طبقه دوم
درجه اول: برادران و خواهران متوفی، جد و جده
درجه دوم: فرزندان برادران و خواهران
طبقه سوم
درجه اول: عمو، عمه، خاله و دایی متوفی
درجه دوم: فرزندان اشخاص اشاره شده
اولویت در سهم بردن، با وراثی است که در طبقات بالاتر حضور دارند. بنابراین اگر وارثی در طبقه اول حاضر باشد، نوبت به وراث طبقات دوم و سوم نمی‌رسد. همچنین درجات اول نسبت به درجات دوم اولویت دارند. بنابراین تا زمانی که درجه اول از هر طبقه وجود داشته باشد، نوبت به سهم بردن درجه دوم از همان طبقه نمی‌رسد.
مدارک لازم جهت انحصار وراثت مادر
برای دریافت سند انحصار وراثت، ضروری است مدارک لازم برای انحصار وراثت مادر را به همراه داشته باشید. این مدارک توسط مراجع مختلفی همچون سازمان ثبت احوال، دفترخانه ثبت اسناد و املاک و غیره تنظیم می‌شوند. برای اطلاع از مدارک تعیین شده در قانون انحصار وراثت مادر ، با ما همراه باشید.
گواهینامه فوت، اولین مدرک انحصار وراثت مادری !
دریافت سند اشاره شده، اولین گام برای ثبت درخواست انحصار وراثت است. ورثه موظف هستند فوت متوفی را به نماینده سازمان ثبت احوال کشور اعلام کنند. سازمان ثبت احوال نیز شناسنامه فرد را باطل و این سند را صادر می‌کند. بعد از صدور، وراث می‌توانند این سند را به شورای حل اختلاف تقدیم کنند. توجه داشته باشید که به موجب ماده ۲۲ قانون ثبت احوال، در صورتی که ورثه در خارج از کشور ساکن باشند، می‌توانند مراتب را به یکی از کنسولگری‌های ایران، اطلاع دهند.
مدارکی که برای دریافت این سند ضروری است، به شرح زیر هستند:
- ورقه تنظیم شده توسط پزشک یا استشهادیه دو نفر از اشخاص حاضر در زمان فوت
- کارت ملی و شناسنامه شخص فوت شده
مدت اعلام درخواست، ۱۰ روز خواهد بود. این مهلت، از زمان فوت متوفی آغاز می‌شود. اگر به هر دلیل نمی‌توانید مدارک بالا را در زمان تعیین شده تهیه کنید، ابتدا به سازمان ثبت احوال مراجعه و فوت را اعلام کنید. بعد از اعلام مراتب، می‌توانید مدارک را تهیه کنید و حتی بعد از مهلت اشاره شده، به سازمان ثبت احوال ارائه دهید.
استشهادیه، دومین مدرک ضروری!
حتما استشهادیه محضری که توسط سه نفر از شهود تنظیم می‌شود را به همراه داشته باشید. شهود باید در زمان فوت متوفی حضور داشته باشند و مطالب دقیق را در متن استشهادیه بیان کنند. توجه داشته باشید که با مراجعه به دفاتر ثبت اسناد و املاک کشور، می‌توانید این اقدام را انجام دهید. در صورتی که شهود، اطلاعات صحیح را در متن استشهادیه بیان نکنند، به مجازات تعیین شده در ماده ۱۰ قانون انحصار وراثت مادر و ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شوند.
شناسنامه وراث
مدرک دیگری که برای دنبال کردن مراحل انحصار وراثت مادر باید به همراه داشته باشید، شناسنامه هر یک از وراث شخص فوت شده است. بنابراین اگر یکی از وراث به نمایندگی از سایر اشخاص، برای دنبال کردن شرایط انحصار وراثت مادر اقدام می‌کند، وظیفه دارد شناسنامه هر یک از وراث را به شورا ارائه دهد. ممکن است ورثه با شما همکاری نکنند. در این صورت، می‌توانید مراتب را به سازمان ثبت احوال اطلاع دهید تا فرآیند استعلام، توسط این سازمان انجام شود. در غیر این صورت، مساله را از طریق مراجعه به مراجع قضایی پیگیری کنید.
وصایا
تنظیم وصایا توسط مادر را باید به اطلاع شورا برسانید. این احتمال وجود دارد که وصایا در دفترخانه ثبت اسناد و املاک تنظیم شده باشند. در این صورت می‌توانید به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کنید و درخواست استعلام دهید.
مالیات
ارائه گواهی مالیات بر ارث تنها برای ورثه‌ای الزامی است که مورث را قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ از دست داده‌اند. این دسته از ورثه وظیفه دارند مالیات کل اموال را قبل از آغاز فرآیند انحصار وراثت مادر فوت شده ، به اداره دارایی پرداخت کنند. برای اطلاع بیشتر، می‌توانید مطلب مالیات بر ارث را مطالعه کنید.
نحوه انحصار وراثت مادر
وراث یا نماینده آن‌ها می‌توانند به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند و درخواست صدور سند را به ثبت رسانند. ثبت درخواست، به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد. بعد از ثبت درخواست، شورای حل اختلاف، رسیدگی به مساله را آغاز می‌کند. رسیدگی توسط شورا، ممکن است حداقل ۷ الی ۴۰ روز طول بکشد. در حقیقت زمان ارائه سند انحصار وراثت، وابسته به ارزش کل اموال است.
اگر ارزش آن‌ها مازاد بر ۵۰ میلیون تومان باشد، شورا یک آگهی را در روزنامه کثیرالانتشار، منتشر می‌کند. بعد از گذشت سی روز از تاریخ انتشار و عدم وجود اعتراض از سمت سایر اشخاص، شورا ظرف ۱۰ روز، سند انحصار وراثت را صادر می‌کند. در فرضی که میزان ارزش، کمتر از مبلغ اشاره شده باشد، آگهی صادر نخواهد شد و معمولا ۱۰ روز بعد از تاریخ درخواست، سند اشاره شده، صادر می‌شود.
پیشنهاد ما
در مطلب امروز، انحصار وراثت بعد از فوت مادر را بررسی کردیم. با این وجود، ممکن است سوالات متعددی در ذهن شما وجود داشته باشد یا تصمیم داشته باشید با وکیل ارث مشورت کنید. در هر صورت، استفاده از خدمات مشاوره‌ای مرجع تخصصی ارث (دادازما) راهی آسان برای مطرح کردن سوالات توسط شما است. به راحتی درخواست خود را ثبت و با کمترین هزینه و اتلاف وقت، با کارشناس حقوقی گفتگو کنید. برای بهره مندی از خدمات مشاوره‌ای، بر روی مشاوره حقوقی تلفنی بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!