توقیف سهم الارث یکی از راه‌های مطالبه مهریه توسط زوجه است. با افزایش نرخ طلاق زوجین در سطح کشور، امروزه افراد برای مطالبه مهریه خود، در جست و جوی راهی هستند تا بتوانند هر چه سریع‌تر به حق قانونی خود دست پیدا کنند. با وجود اینکه بسیاری از افراد، مهریه همسر خود را قبل از به وجود آمدن هرگونه مشکل یا حتی وقوع طلاق، به او پرداخت می‌کنند اما در اکثر اوقات، مهریه بعد از طلاق زوجین، توسط زوج به زوجه پرداخت می‌شود.
قانون گذار، مهریه را حق قانونی زن می‌داند و در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی این مسئله را اینگونه بیان می‌کند: «به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد.» علاوه بر این در یک نگاه کلی می‌توانیم مهریه را به این شکل تعریف کنیم: «مهریه به مال یا اموالی گفته می‌شود که به دلیل عقد نکاح اعم از دائم یا منقطع (موقت) از سوی شوهر به زوجه تقدیم می‌شود.» معمولا پیش از ازدواج، طرفین نسبت به میزان مهریه، با یکدیگر به توافق می‌رسند و در نتیجه، هر چیزی که ارزش اقتصادی داشته باشد یا مال محسوب شود، به عنوان مهریه زوجه تعیین می‌شود.
قبل از آنکه مبحث توقیف سهم الارث شوهر بابت مهریه را بررسی کنیم، وضعیت مهریه زن را در عقد دائم و عقد موقت بیان خواهیم کرد.
مهریه در عقد دائم
در عقد دائم، شاهد اصطلاحات خاصی برای مهریه هستیم که در ادامه آن‌ها را ذکر می‌کنیم.
مهرالمسمی
در صورتی که اموال توافق شده پیش از ازدواج، به عنوان مهریه و حق قانونی زن در سند ازدواج او و شوهر ذکر شود، تحت عنوان مهرالمسمی شناخته می‌شود. البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که زن زمانی مستحق دریافت تمام مهریه است که رابطه زناشویی، بین او و همسرش انجام شود. بنابراین در صورتی که شوهر قبل از رابطه زناشویی، همسر خود را طلاق دهد، زن می‌تواند نصف مهریه را از مرد مطالبه کند.
مهرالمثل
این احتمال وجود دارد که مهرالمسمی در عقد بین زوج و زوجه، ذکر نشده باشد. به عبارت دیگر، در صورتی که توافقی نسبت به میزان مهریه، در متن عقد نکاح بیان نشده باشد، طرفین می‌توانند بعد از عقد، نسبت به تعیین مهرالمسمی با یکدیگر به توافق برسند. عدم تعیین مهرالمسمی و تحقق طلاق قبل از نزدیکی، زن را مستحق دریافت مهر المتعه می‌کند که در ادامه این مبحث، آن را بررسی می‌کنیم. اما در صورتی که نزدیکی واقع شود و مرد، زن را طلاق دهد، در حالی که هنوز موضوع مهریه مورد توافق قرار نگرفته است، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود. میزان مهر المثل معمولا بیشتر از مهرالمسمی است.
مهرالمتعه
این نوع مهریه همچون مهرالمثل، در سند ازدواج زوجین ذکر نشده است. با این وجود، تفاوتی بین مهرالمثل و مهرالمتعه وجود دارد. اگر بعد از انعقاد نکاح و قبل از تعیین مهریه و نزدیکی، مرد، زن را طلاق دهد، زن مستحق دریافت مهرالمتعه خواهد بود. ماهیت مهرالمتعه، نوعی بخشش از سوی مرد به زن است که با در نظر گرفتن شرایط مادی مرد، این میزان به زن پرداخت می‌شود.
مهریه در عقد موقت
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ارکان عقد موقت، تعیین مهریه است. در واقع این امکان وجود دارد که عقد دائم، بدون تعیین مهریه نیز صحیح باشد، زیرا مشاهده کردیم که زوجین، بعد از ازدواج نیز می‌توانستند نسبت به تعیین مهریه اقدام کنند. این در حالی است که عقد موقت، بدون تعیین مهریه، باطل خواهد بود. توجه داشته باشید که حتی در صورتی که بین زوجین، زناشویی نیز وجود نداشته باشد، مرد موظف است تمام مهریه را به زن پرداخت کند. البته استثنایی که در این خصوص وجود دارد این است که اگر زوج، قبل از پایان مدت عقد موقت، ادامه مدت آن را به زوجه ببخشد و همچنین نزدیکی نیز بین آن‌ها انجام نشده باشد، تنها نیمی از مهریه به زن تعلق می‌گیرد. این مورد بر خلاف زمانی است که شوهر، از عمد با زن نزدیکی نمی‌کند تا مدت عقد آن‌ها به پایان برسد.
توقیف سهم الارث بابت مهریه
توقیف سهم الارث ، راهی برای مطالبه مهریه توسط زن یا وکیل او است. ممکن است شوهر، اموال خاصی نداشته باشد یا حتی مال داشته باشد اما آن مال، در دسته مستثنیات دین قرار گیرد. با وجود همه این اوصاف، تصور کنید پدر شوهر، در یک حادثه رانندگی یا به صورت طبیعی فوت کند و در نتیجه اموال و دارایی او برای وراث باقی بماند.
در این صورت، زوجه حق دارد با توقیف سهم الارث بابت مهریه ، حق قانونی خود را دریافت کند. به عبارت دیگر با وجود اینکه وراث شخص فوت شده، شوهر این زن یا حتی بستگان شوهر هستند اما زن حق دارد برای توقیف سهم الارث در مهریه ، اقدامات لازم را انجام دهد. در نتیجه به نظر می‌رسد که زن به عنوان شخصی که از شوهر، دینی را طلب دارد، می‌تواند برای توقیف سهم الارث او اقدام کند، همانطور که شخص طلبکار نیز می‌تواند با توقیف سهم الارث بدهکار، دیون خود را مطالبه کند.
مراحل توقیف سهم الارث زوج بابت مهریه
بسیاری از افرادی که قصد دارند مهریه خود را از سهم الارث همسر مطالبه کنند، سوالاتی را مطرح می‌کنند مبنی بر اینکه نحوه توقیف سهم الارث برای مهریه چگونه است؟ مراحل توقیف سهم الارث زوج بابت مهریه به چه شکلی خواهد بود و در نهایت زوجه چه اختیاراتی در حوزه توقیف سهم الارث دارد؟
در صورتی که همسر بخواهد از این راه مهریه خود را دریافت کند، می‌تواند ضمن دادخواست مطالبه مهریه از شوهر، توقیف سهم الارث او را از دادگاه تقاضا کند. در همین زمان نیز امکان تقاضای صدور دستور موقت توسط دادگاه وجود خواهد داشت. در این صورت، دادگاه قبل از به نتیجه رسیدن زوجه، اموال را به میزان مورد نیاز، توقیف خواهد کرد. البته زوجه قبل از تقدیم دادخواست نیز می‌تواند برای توقیف سهم الارث زوج بابت مهریه اقدام کند. در واقع زن یا وکیل او می‌تواند با تقدیم درخواست تامین خواست، درخواست توقیف اموال سهم الارث برای مهریه را به صورت اجرای قبل از ابلاغ، مطرح کند.
بعد از اینکه درخواست تامین خواسته توسط زوجه یا وکیل او ثبت شد، بررسی این مسئله که درخواست، به کدام دادگاه ارسال شده است، توسط شخص متقاضی مهریه ضروری است. علت ضرورت مساله این است که شخص متقاضی بتواند در اسرع وقت، به شعبه اشاره شده مراجعه و با تقدیم لیستی از اموال شخص متوفی به دادگاه، صدور دستور توقیف سهم الارث شوهر برای مهریه را از قاضی پرونده درخواست کند.
اقدامات پس از توقیف مهریه از سهم الارث
با نحوه توقیف سهم الارث توسط زوجه یا وکیل او آشنا شدیم. در این قسمت از مبحث خود، می‌خواهیم بدانیم که بعد از توقیف سهم الارث ، چه اقداماتی را باید انجام دهیم؟!
بعد از توقیف سهم الارث و همچنین صادر شدن قرار تامین خواسته توسط دادگاه صالح، باید دادخواست مطالبه مهریه تنظیم شود. بعد از تنظیم دادخواست، باید آن را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم کنید. در صورتی که اقدامات اشاره شده، توسط شما یا شخص وکیل انجام نشود، شوهر این حق را دارد که به دادگاه توقیف کننده سهم الارث مراجعه و از این مرجع بخواهد تا توقیف ایجاد شده را رفع کند.
البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که تنظیم دادخواست مطالبه مهریه و رسیدگی دادگاه به این مسئله، در صورتی انجام می‌شود که میزان ۳/۵ درصد از قیمت روز سکه‌های درخواست شده توسط زوجه، برای پرداخت هزینه دادرسی به دادگاه تقدیم شود. پرداخت این مبلغ توسط زوجه ضروری است، مگر اینکه تقاضای اعسار نیز توسط شخص متقاضی، در دادگاه مطرح شود و دادگاه نیز تقاضای مورد نظر را تایید کند.
پیشنهاد ما
وکلای مجرب دادازما آماده ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به شما هستند. این مرجع تخصصی ارث، خدمات خود را با بهترین کیفیت و با بهره مندی از کارشناسان متعهد عرضه می‌کند و سعی در حل مشکلات حقوقی جامعه دارد. برای استفاده از این خدمات، بر روی لینک قبل بزنید. همچنین شما می‌توانید تنظیم اوراق قضایی خود را به این تیم متخصص واگذار کنید. برای بهره مندی از این خدمات نیز می‌توانید بر روی تنظیم اوراق قضایی بزنید.
سلام. چنانچه من طلب مهریه از دارایی پدر شوهر مرحوم داشته باشم و تعداد سکه‌ها زیاد باشد، از کل اموال پرداخت می‌شود یا فقط از سهم الارث همسرم پرداخت خواهد شد؟
وقت بخیر.
در صورتی که در ضمن عقد نکاح یا در یک قرارداد جداگانه شرط شده باشد که پدر هم در کنار پسر مکلف به پرداخت مهریه است، شما می‌توانید از محل اموال پدر و با استناد به این حق، برای دریافت مهریه خود اقدام کنید. در غیر این صورت وراث پدر تکلیفی در پرداخت مهریه شما ندارند بلکه شما می‌توانید برای توقیف سهم الارث همسر اقدام کنید.
سلام چنانچه حصر وراثت صورت نگرفته باشد، امکان مطالبه برای زوجه وجود دارد؟
وقت بخیر.
حتی در صورت عدم دریافت گواهی انحصار ورثه نیز زوجه می‌تواند با دریافت دستور موقت، برای توقیف اقدام کند. بعد از توقیف، مراحل دریافت گواهی توسط زوجه و سایر ورثه انجام خواهد شد.