تقسیم ماترک زوجه بین وراث او، یکی از مباحث مهم زیر مجموعه بحث تقسیم ماترک است. با فوت زوجه، زوج و فرزندان او، اموال باقیمانده را با توجه به متن قانون، بین خود تقسیم می‌کنند. علاوه بر تقسیم ماترک زوجه ، در صورتی که به خانواده زوجه، دیه پرداخت شده باشد، مبلغ تقدیم شده، بین وراث تقسیم خواهد شد. بنابراین ممکن است در کنار اموالی که به زوجه تعلق دارد، دیه او نیز وجود داشته باشد که در این صورت، همه اموال به همراه دیه بین ورثه تقسیم خواهد شد.
در مطلب امروز، قصد داریم به مهم‌ترین نکات مربوط به تقسیم ماترک زوجه و همچنین سهم قانونی هر یک از وراث متوفی، اشاره کنیم. میزان سهام قانونی با توجه به شرایط، ممکن است متفاوت باشد. علاوه بر این، نکات مهمی در زمینه تقسیم ماترک زوجه و اقدامات مربوط به آن وجود دارد که آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
وراث حاضر در جلسه تقسیم ماترک زوجه
همانطور که می‌دانیم وراث زوجه در سه طبقه مختلف قرار می‌گیرند. توضیحات کامل در خصوص وراث شخص فوت شده، در مبحث تقسیم ماترک زن بیان شده است. با این وجود، با توجه به اینکه مبحث امروز، به تقسیم ماترک زوجه اختصاص دارد، به وراثی اشاره خواهیم کرد که معمولا به عنوان وارث، در جلسه تقسیم ماترک زوجه حضور دارند.
حضور زوج در زمان تقسیم ماترک زوجه
هنگامی که از تقسیم اموال زوجه بحث می‌شود، ابتدا بحث سهم بردن مرد از اموال زوجه مطرح است. با توجه به ماده ۹۴۶ قانون مدنی، زوج، از تمام اموال زوجه، سهم می‌برد. با این وجود، میزان سهم بردن از اموال زوجه تابع شرایطی است که در ادامه بیان خواهد شد:
- در صورتی که به غیر از زوج، هیچ وارث دیگری حضور نداشته باشد، تمام اموال زوجه به او تعلق می‌گیرد. به این نکته در ماده ۹۴۹ قانون مدنی، اشاره شده است.
- در صورتی که وراث دیگر حاضر باشند اما فرزندی به عنوان وارث، وجود نداشته باشد، میزان یک دوم از اموال، به زوج، تعلق می‌گیرد. سپس باقیمانده اموال، با توجه به سهم قانونی، بین سایر وراث، تقسیم خواهد شد.
- در صورتی که فرزندان نیز به عنوان وراث، حضور داشته باشند، ابتدا یک چهارم از اموال به زوج، تعلق می‌گیرد و سپس باقیمانده اموال به نسبتی که در ادامه ذکر خواهد شد، بین ایشان تقسیم می‌شود.
ابوین و حضور ایشان در جلسه تقسیم ماترک زوجه
علاوه بر زوج، ممکن است ابوین یا پدر و مادر شخص فوت شده نیز در قید حیات باشند. در این صورت سوالی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه سهم قانونی هر کدام، با توجه به شرایط مختلف خانوادگی، چقدر است؟!
در اینجا چند فرض در نظر گرفته می‌شود:
- به طور طبیعی و در صورتی که همه وراث طبقه اول حضور داشته باشند، هر یک از ابوین شخص فوت شده، مالک یک ششم از اموال او می‌شوند. فرض کنید فرزند یا فرزندان شخص فوت شده به عنوان وارث حضور دارند. علاوه بر ایشان، ابوین نیز در قید حیات هستند و از اموال زوجه، سهم قانونی دارند. در این صورت یک ششم از اموال زوجه به پدربزرگ و یک ششم نیز به مادربزرگ، تعلق می‌گیرد.
- در صورتی که وراث، تنها ابوین و همسر شخص فوت شده باشند. در این صورت سهم قانونی به همسر تعلق می‌گیرد. سپس یک سوم از اموال به مادر و دو سوم از اموال به پدر، واگذار خواهد شد. البته سهم قانونی مادر در این صورت، با توجه به شرایط، ممکن است تغییر کند.
- در صورتی که صرفا یکی از ابوین زنده باشند، در شرایطی که وارث فرزند دارد، یک ششم از اموال به شخص زنده خواهد رسید. در صورتی که فرزندی وجود نداشته باشد، پس از پرداخت دیون و همچنین سهم قانونی زوج، تمام اموال به یکی از ابوین، به عنوان تنها وارث حاضر در طبقه اول، خواهد رسید.
فرزندان حاضر در جلسه تقسیم ماترک زوجه
همانطور که در مبحث تقسیم ماترک مادر، بیان کردیم، دختر بودن یا پسر بودن، شاخصه مهمی است که در هنگام تقسیم سهم فرزندان، مد نظر قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر سهم قانونی هر یک از فرزندان، با توجه به جنسیت آن‌ها، تعیین خواهد شد. این نکته در ماده ۹۰۷ قانون مدنی، مورد اشاره قرار گرفته است.
با توجه به این ماده قانونی، در صورتی که همه فرزندان شخص فوت شده، دختر باشند یا همه آن‌ها، پسر باشند، در هنگام تقسیم ماترک زوجه، اموال به صورت مساوی بین وراث تقسیم خواهد شد. در مقابل، اگر شخص فوت شده، فرزندان دختر و پسر داشته باشد، به فرزندان پسر، دو برابر فرزندان دختر، سهم قانونی، تعلق می‌گیرد.
سهم فرزند ناتنی از تقسیم ماترک زوجه
آیا فرزند ناتنی نیز از تقسیم ماترک زوجه ، سهم می‌برد؟ در پاسخ به این سوال باید چنین گفت که اصولا فرزند ناتنی از اموال شخص فوت شده، سهمی نخواهد داشت. بنابراین در صورتی که زوجه فوت کند اما زوج، فرزند دیگری نیز داشته باشد که آن فرزند، حاصل ازدواج با شخص دیگری است، اموال زوجه، تنها بین فرزندان حقیقی او و سایر وراث قانونی، تقسیم خواهد شد.
علاوه بر این، در صورتی که زوجه، از ازدواج سابق خود، فرزندی داشته باشد و حاصل ازدواج مجدد او نیز، فرزندانی باشند، اموال، با توجه به سهم قانونی هر یک از وراث، بین آن‌ها تقسیم خواهد شد. به عبارت دیگر، فرزندان حاصل از ازدواج مجدد زوجه، نمی‌توانند مانع از سهم بردن فرزندان حاصل از ازدواج اول شوند.
علاوه بر این مطابق متن قانون مدنی، فرزند حاصل از زنا یا روابط نامشروع، از اموال زانی یا زانیه، سهمی نخواهد داشت.
سهم زوج، در صورت حضور فرزند زوجه!
در شرایطی که زوجه، از همسر اول خود، فرزندانی دارد، اما پس از ازدواج با شخص دیگر، فرزند دیگری متولد نشود، در این صورت، میزان سهمی که پس از تقسیم ماترک زوجه به زوج تعلق می‌گیرد، یک چهارم خواهد بود. به عبارت دیگر اصل بر این است که آیا شخص فوت شده، فرزندی داشته است یا خیر. در صورتی که فرزندی وجود دارد اما این فرزند، حاصل ازدواج اول شخص فوت شده باشد، سهم همسر دوم، به میزان یک چهارم محاسبه خواهد شد.
وضعیت سهم بردن زوج در نکاح موقت
مطابق ماده ۹۴۰، در صورتی که نکاح شکل گرفته بین زوجین، دائمی باشد، هر یک از آن‌ها، از اموال یکدیگر، سهم می‌برند. بنابراین مفهوم مخالف این ماده، این حکم را بیان می‌کند که در نکاح موقت یا منقطع، زوجین، از اموال یکدیگر، سهمی نخواهند داشت. حتی در صورتی که در عقد موقت، شرط سهم بردن نیز ذکر شده باشد، مفاد ماده ۹۴۰ قانون مدنی، بر رابطه فوق، حاکم خواهد بود.
به شما توصیه می‌کنیم!
استفاده از خدمات مشاوره‌ای مرجع تخصصی ارث (دادازما)، یکی از روش‌های مناسب برای ارتباط با وکیل متخصص است. با استفاده از این روش، سوالات خود را با وکیل ارث یا کارشناس حقوقی در میان بگذارید و به راحتی و در سریع‌ترین زمان، پاسخ‌ها و راهکارهای مناسب را دریافت کنید. برای ثبت درخواست مشاوره، بر روی مشاوره حقوقی تلفنی بزنید. علاوه بر خدمات مشاوره‌ای، تنظیم اسناد حقوقی و عقود نیز یکی دیگر از خدمات کاربردی تیم مجرب ما است. برای ثبت درخواست، بر روی تنظیم اوراق قضایی بزنید.
برای دریافت نمونه عقد تقسیم، بر روی عکس زیر بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!