مالیات بر ارث زمین مسکونی یکی از انواع دیون قانونی است که در مبحث مالیات بر ارث زمین ، بررسی می‌شود. در میان هر یک از اموالی که به شخص متوفی تعلق دارد، ممکن است انواع زمین با کاربری‌های مختلفی وجود داشته باشد. یکی از انواع کاربردهایی که برای زمین در نظر گرفته می‌شود، کاربرد یا کاربری مسکونی است. به هر حال این نوع زمین، مورد تقاضای بسیاری از اشخاص است و در نتیجه بسیاری از وراث موظف هستند میزان مالیاتی که برای آن تعیین شده است را به دولت پرداخت کنند.
با توجه به آنکه در حال حاضر دو متن قانونی برای محاسبه مالیات بر ارث زمین مسکونی وجود دارد، در این مطلب قصد داریم به نکات مهم هر یک از این قوانین اشاره کنیم. هر کدام از این قوانین، طریقه خاصی را در نظر گرفته‌اند و وراث نیز باید با در نظر گرفتن تفاوت‌هایی که بر متن آن‌ها حاکم است، میزان مالیات را محاسبه کنند.
چگونه قانون خود را تعیین کنیم؟
علاوه بر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶، متن اصلاحات این قانون نیز در دسترس وراث قرار دارد. با توجه به اینکه متن اصلاح شده، در سال ۱۳۹۴ به تصویب رسیده است، یکی از سوالاتی که معمولا توسط وراث مطرح می‌شود این است که چگونه قانون خود را انتخاب کنیم؟ به عبارت دیگر برای محاسبه مالیات بر ارث زمین مسکونی ، باید به کدام یک از متون قانونی استناد کنیم و آیا می‌توانیم از متن هر دو قانون، نسبت به مالیات بر ارث انواع اموال ، استفاده کنیم؟
پاسخ این است که اساسا وراث حق انتخاب متن قانون را ندارند. در واقع هر چند دو متن قانونی برای مالیات بر ارث وجود دارد اما قانون گذار، مخاطبان هر یک از قوانین مالیاتی را مشخص کرده است. مطابق دستور قانون گذار، وراث کلیه متوفیانی که بعد از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ فوت کرده‌اند، موظف هستند مالیات بر ارث زمین مسکونی و سایر اموال شخص فوت شده را بر اساس اصلاحات قانونی، به دولت پرداخت کنند. در مقابل، وراث سایر متوفیان، وظیفه دارند میزان مالیات را با در نظر گرفتن متن قانون سابق، محاسبه کنند.
تفاوت قوانین حاکم بر مالیات بر ارث زمین مسکونی چیست؟
هر یک از قوانین اشاره شده، مزایا و معایبی دارند. با این وجود به نظر می‌رسد قانون گذار، در متن قانون اصلاح شده، سیاست‌هایی را در نظر گرفته است تا هر چه بیشتر از فرار از مالیات بر ارث جلوگیری شود.
مطابق متن قانون سابق، وراث موظف هستند حداکثر تا شش ماه بعد از فوت متوفی، اظهار نامه مالیات بر ارث زمین مسکونی و سایر اموال را به اداره امور مالیاتی تقدیم کنند. همچنین مالیات بر ارث تمام اموال، باید در یک زمان پرداخت شود و در نتیجه امکان پرداخت مالیات بر ارث زمین مسکونی به صورت جداگانه وجود نخواهد داشت. علاوه بر این در صورتی که مشمول قانون سابق هستید، حتما قبل از مراجعه به شورای حل اختلاف و تقاضای گواهی انحصار وراثت، مالیات بر ارث را پرداخت کنید. در غیر این صورت، امکان دریافت این گواهی و در نتیجه تقسیم اموال، وجود ندارد.
به این نکته توجه کنید که ملاک محاسبه میزان مالیات، درصدی کلی است که برای کل اموال، در نظر گرفته می‌شود. به عبارت دیگر مطابق متن قانون سابق، قانون گذار نسبت به ارزش معاملاتی کلیه اموال، درصدی را تعیین کرده است، به عنوان مثال در صورتی که شخص وارث، برای پرداخت مالیات بر ارث زمین کشاورزی و مالیات بر ارث زمین مسکونی به اداره امور مالیاتی مراجعه کند، بعد از اطلاع از میزان ارزش معاملاتی هر یک از زمین‌ها، درصدی کلی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. البته در کنار ارزش معاملاتی، طبقات هر یک از وراث نیز اهمیت دارد. در ادامه، در این خصوص، توضیحات بیشتری را بیان می‌کنیم.
قانون اصلاح شده چه ویژگی‌هایی دارد؟
در متن قانون اصلاح شده، برای هر یک از طبقات وراث و همچنین هر یک از اموال شخص فوت شده، درصد جداگانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. به عبارت دیگر در صورتی که ورثه قصد داشته باشند مالیات بر ارث زمین مسکونی را به دولت پرداخت کنند، می‌توانند با در نظر گرفتن درصدی خاص که برای این نوع مالیات تعیین شده است، به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند.
در نتیجه این ویژگی، وراث می‌توانند به صورت جداگانه، مالیات بر ارث اموال را به دولت پرداخت کنند و بر خلاف قانون سابق، ضرورتی به پرداخت مالیات بر ارث به صورت همزمان وجود ندارد.
همچنین لازم نیست که وراث، قبل از مراجعه به شورای حل اختلاف، مالیات بر ارث را پرداخت کنند. قانون گذار این محدودیت را برای وراث کنار گذاشته است اما وراث برای انتقال اموال مورث یا تقسیم اموال، موظف هستند که مالیات بر ارث را به دولت بپردازند.
در نهایت ضروری است به این نکته مهم اشاره کنیم که قانون گذار، حداکثر یک سال به وراث مشمول این قانون زمان داده است تا برای تقدیم ورقه اظهار، به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند. همچنین بر خلاف قانون سابق، در صورتی که مهلت تعیین شده در متن قانون سپری شود اما وراث برای تقدیم سند ذکر شده اقدام نکنند، از مزایایی همچون کسر هزینه‌های کفن و دفن در حدود عرف، کسر واجبات مالی و عبادی در حدود قوائد شرعی و کسر دیون محقق متوفی از ماترک موضوع ماده ۱۷ این قانون، محروم خواهند بود.
میزان مالیات بر ارث زمین مسکونی
با توجه به توضیحاتی که بیان کردیم، هر یک از متون قانونی، درصدهای گوناگونی را نسبت به مالیات بر ارث زمین مسکونی در نظر گرفته‌اند. در این قسمت از نوشتار خود، قصد داریم به میزان مالیات تعیین شده برای این مال اشاره کنیم.
متن قانون سابق چه درصدهایی را در نظر گرفته است؟
در متن قانون سابق، چهار محدوده ارزش در نظر گرفته شده است. این محدوده‌ها عبارت‌اند از:
- ارزش تا سقف ۵ میلیون تومان
- ارزش حداقل ۵ میلیون تومان و حداکثر ۲۰ میلیون تومان
- ارزش حداقل ۲۰ میلیون تومان و حداکثر ۵۰ میلیون تومان
- ارزش مازاد بر ۵۰ میلیون تومان
ارزش کل اموال شخص فوت شده، ممکن است در یکی از دسته‌های اشاره شده قرار گیرند. به هر حال در کنار ارزش‌های مربوطه، طبقات وراث نیز اهمیت دارند. در حقیقت همانطور که اشاره کردیم، میزان مالیات، با توجه به این ارزش‌ها و همچنین طبقات وراث محاسبه می‌شوند. در ادامه میزان درصد مالیات بر ارث زمین مسکونی و سایر اموال را با توجه به متن قانون سابق بیان می‌کنیم.
- در صورتی که ارزش اموال، در دسته اول قرار گیرد، درصد مالیات طبقه اول ۵ درصد، درصد مالیات طبقه دوم ۱۵ درصد و درصد مالیات طبقه سوم، ۳۵ درصد خواهد بود.
- در صورتی که ارزش اموال، مقادیر دسته دوم باشد، میزان مالیات طبقه اول ۱۵ درصد، میزان مالیات طبقه دوم ۲۵ درصد و میزان مالیات طبقه سوم، ۳۵ درصد است.
- اگر متوفی اموالی داشته باشد و آن اموال، به اندازه مقادیر ذکر شده در دسته سوم ارزش داشته باشند، وراث طبقه اول موظف هستند به میزان ۲۵ درصد مالیات بر ارث پرداخت کنند. همچنین هر یک از طبقات دوم و سوم نیز موظف هستند به ترتیب ۳۵ درصد و ۵۵ درصد مالیات بر ارث را به اداره امور مالیاتی بپردازند.
- در نهایت اگر ارزش زمین مسکونی از ۵۰ میلیون تومان بیشتر باشد، وراث طبقات اول، دوم و سوم، به ترتیب موظف هستند ۳۵ درصد، ۴۵ درصد و ۶۵ درصد مالیات بر ارث پرداخت کنند.
میزان مالیات بر ارث زمین مسکونی بر اساس قانون اصلاح شده چقدر است؟
با توجه به متن قانون اصلاح شده، وراث طبقه اول موظف هستند ۷/۵ درصد از ارزش معاملاتی زمین را به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند. همچنین در صورتی که مخاطبان قانون گذار، وراث طبقات دوم یا سوم باشند، میزان مالیات به ترتیب ۱۵ درصد و ۳۰ درصد خواهد بود.
همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم میزان مالیات بر ارث زمین مسکونی به صورت جدا از سایر اموال محاسبه می‌شود و معیار محاسبه، درصدهایی است که برای این دسته از اموال تعیین شده است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!