مالیات بر ارث املاک ؛ میزان مالیات قانونی تعیین شده چقدر است؟!

یکی از انواع مباحث کاربردی در زمینه مالیات بر ارث ، مالیات بر ارث املاک است. امروزه املاک متعددی در سراسر کشور و با انواع کاربری‌ها وجود دارند که بعد از فوت مالکان آن‌ها، مشمول مالیات بر ارث می‌شوند. املاک بخش عمده‌ای از اموال متوفیان را شامل می‌شوند. اکثر متوفیان، در کنار سایر اموال خود، املاک متعددی دارند و ورثه وظیفه دارند با تقسیم ماترک متوفی ، این دسته از اموال را بین خود تقسیم کنند. موضوع مبحث امروز به نحوه محاسبه مالیات بر ارث املاک اختصاص دارد. در حقیقت هدف از نوشتن این مقاله، اطلاع از نرخ مالیات بر ارث املاک برای هر یک از طبقات وراث و همچنین هر یک از متون قانونی است. بنابراین در ادامه به قوانین مالیاتی و نکات مهم مربوط به میزان مالیات بر ارث املاک اشاره می‌کنیم.

متون قانونی

در نظام حقوقی ما، مالیات‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. مالیات‌های مستقیم
2. مالیات‌های غیر مستقیم

مالیات‌های مستقیم مالیات‌هایی هستند که به طور مستقیم و با تقدیم ورقه اظهار توسط مودیان مالیاتی، از آن‌ها دریافت می‌شوند. در مقابل منظور از مالیات‌های غیر مستقیم، انواع مالیات‌های قانونی است که به طور غیر مستقیم، از اشخاص اشاره شده دریافت می‌شود، به عنوان مثال مالیات بر ارث املاک یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است درحالی که مالیات بر ارزش افزوده، در دسته مالیات‌های غیر مستقیم قرار می‌گیرد.

در حال حاضر دو متن قانونی نسبت به اموال متوفیان حاکمیت دارد:

1. قانون مالیات‌های مستقیم، تصویب شده در سال ۱۳۶۶
2. قانون مالیات‌های مستقیم، تصویب شده در سال ۱۳۹۴

قانون گذار به طور انحصاری، مشمولان هر یک از قوانین مالیاتی را تعیین کرده است. به عبارت دیگر تعیین مودیان مشمول هر یک از این قوانین، توسط قانون گذار انجام می‌شود و در نتیجه ورثه حق انتخاب یکی از قوانین ذکر شده را به اختیار خود ندارند. مطابق دستور قانون گذار، کلیه متوفیانی که قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ فوت کرده‌اند، مشمول قانون سابق هستند. در مقابل وراثی که مورث خود را بعد از تاریخ ذکر شده از دست داده‌اند، وظیفه دارند میزان مالیات بر ارث املاک را با در نظر گرفتن متن قانون اصلاح شده محاسبه کنند.

تفاوت هر یک از قوانین مالیات بر ارث املاک

با اصلاح قانون ذکر شده، مجموعه‌ای از تغییرات نسبت به نرخ مالیات و همچنین شیوه محاسبه این دین قانونی به وجود آمد. با وجود آنکه در متن قانون سابق، درصدهای کلی با در نظر گرفتن ارزش کل اموال تعیین شده بود، قانون اصلاح شده، رویکرد دیگری را نسبت به اموال شخص فوت شده در نظر گرفت. در حقیقت وراثی که مشمول این قانون هستند، باید مالیات بر ارث هر یک از اموال را با توجه به درصد جداگانه‌ای محاسبه کنند. به عبارت دیگر در این قانون، برای هر یک از اموال شخص فوت شده، درصد مشخصی تعیین شده است و در نتیجه رویکرد سابق، مبنی بر کسر درصد مالیاتی از ارزش کل اموال، کنار رفته است.

علاوه بر این بر خلاف قانون سابق، وراث مشمول قانون اصلاح شده حق دارند میزان مالیات هر یک از اموال را تا زمان انتقال یا تقسیم آن مال به تاخیر اندازند. در متن قانون سابق این مساله امکان پذیر نبود و وراث وظیفه داشتند قبل از دریافت گواهی حصر ورثه، مالیات بر ارث املاک و سایر اموال شخص فوت شده را به دولت پرداخت کنند.

مطابق متن اصلاح شده، وراث موظف هستند حداکثر تا یک سال بعد از فوت متوفی، برای تقدیم اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی مراجعه کنند. این فرصت زمانی برای وراث مشمول قانون سابق، شش ماه بود و در صورتی که در این بازه زمانی، برای تقدیم این سند اقدام نمی‌کردند، موظف بودند جریمه مالیات بر ارث را نیز پرداخت کنند.

مالیات بر ارث املاک چقدر است ؟

اشاره کردیم که نرخ مالیات بر ارث املاک با در نظر گرفتن هر یک از متون قانونی متفاوت است. به هر حال با توجه به رویکرد این قوانین، درصدهای اختصاص یافته به طبقات وراث را بررسی می‌کنیم.

نرخ مالیات بر ارث املاک در قانون سابق

میزان مالیات برای هر یک از طبقات وراث به شرح زیر است:

1. اگر ارزش اموال، حداکثر ۵ میلیون تومان باشد، به وراث طبقه اول ۵ درصد، وراث طبقه دوم ۱۵ درصد و وراث طبقه سوم ۳۵ درصد مالیات بر ارث تعلق می‌گیرد.
2. اگر ارزش اموال، مقادیری بین ۵ میلیون تومان و ۲۰ میلیون تومان باشد، وراث طبقات اول، دوم و سوم موظف هستند به ترتیب ۱۵ درصد، ۲۵ درصد و ۴۵ درصد مالیات بر ارث پرداخت کنند.
3. در صورتی که ارزش اموال، مبلغی باشد که در بازه ۲۰ میلیون تومان تا ۵۰ میلیون تومان قرار گیرد، به وراث طبقات سه گانه، به ترتیب ۲۵ درصد، ۳۵ درصد و ۵۵ درصد مالیات بر ارث تعلق خواهد گرفت.
4. در نهایت برای ارزش مازاد بر ۵۰ میلیون تومان، به ترتیب ۳۵ درصد، ۴۵ درصد و ۶۵ درصد مالیات بر ارث تعیین شده است.

نرخ مالیات بر ارث املاک در قانون اصلاح شده

میزان درصد تعیین شده به عنوان مالیات بر ارث املاک در متن اصلاحات قانونی به شرح زیر است:

1. وراث طبقه اول: ۷/۵ درصد
2. وراث طبقه دوم: ۱۵ درصد
3. وراث طبقه سوم: ۳۰ درصد

میزان مالیات بر ارث املاک بدون سند

در بسیاری از اوقات، مشاهده می‌کنیم که اشخاص، املاکی را خریداری می‌کنند اما برای ثبت سند آن، اقدامات لازم را در اسرع وقت انجام نمی‌دهند. به این موضوع در مبحث مالیات بر ارث املاک قولنامه‌ای نیز اشاره کردیم و دانستیم که تا زمانی که وراث، برای تنظیم سند رسمی این دسته از املاک اقدام نکنند، هیچ گونه مالیات بر ارث به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. بنابراین اگر شخصی فوت کند و در همان زمان نیز مالک املاکی باشد که سند رسمی ندارند، وراث او موظف نیستند که مالیاتی را به دولت بپردازند.

پیشنهاد ما

شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی که تیم حقوقی دادآزما به کاربران خود ارائه می‌دهد، بهره مند شوید. با استفاده از مشاوره، می‌توانید سوالات حقوقی و قانونی خود را با یک وکیل دادگستری یا یک متخصص حقوقی در میان بگذارید و پاسخ به سوالات و راهنمایی‌های لازم را از آن‌ها درخواست کنید. برای استفاده از این خدمات، بر روی لینک قبل بزنید.