انحصار وراثت خودرو یکی از مباحث مهم حقوقی است که امروز قصد داریم آن را بررسی کنیم. تقسیم ارث ممکن است قبل از فوت یا بعد از آن انجام شود. در حقیقت این احتمال وجود دارد که شخص، با انجام عملیات تقسیم ارث قبل از فوت ، اموال خود را به سایر اشخاص، به ویژه وراث، انتقال دهد.
اما این اتفاق همیشه تحقق نمی‌یابد! در اکثر اوقات، تصمیم گیری در خصوص اموال، بعد از فوت مورث انجام خواهد شد. بنابراین ورثه، ملزم می‌شوند نسبت به فروش ارث یا تقسیم آن اقدام کنند. قبل از انجام هر یک از این موارد، ضروری است مقدماتی توسط وراث شخص فوت شده رعایت شود، به عنوان مثال اگر قصد دارید در خصوص خودروی متوفی تصمیم گیری کنید، ضروری است ابتدا مراحل انحصار وراثت خودرو را دنبال کنید. برای کسب اطلاعات مهم در خصوص انحصار وراثت خودرو ، با ما همراه باشید.
منظور از انحصار وراثت خودرو چیست؟
انحصار وراثت، یک سند حقوقی است که در آن، به مشخصات هر یک از ورثه شخص فوت شده، نسبت آن‌ها با این شخص و میزان سهم قانونی هر یک از آن‌ها اشاره شده است. این سند، با درخواست هر یک از ورثه یا ذی نفعان، صادر خواهد شد. مرجع صدور این سند نیز شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی است. علت الزامی بودن دریافت این سند، انحصار تعداد وراث و اطلاع از سهم قانونی آن‌ها است. با توجه به اینکه ممکن است در آینده، اشخاص دیگری برای سهم بردن از اموال متوفی مدعی شوند، دریافت این گواهی، به عنوان یک اقدام ضروری شناخته شده است.
وراث چه کسانی هستند؟
به وراث شخص فوت شده در متن ماده ۸۶۲ قانون مدنی اشاره شده است. به موجب این ماده، ورثه شخص فوت شده به سه طبقه تقسیم می‌شوند. این طبقات را در ادامه مطلب بررسی می‌کنیم.
طبقه اول
- درجه اول: پدر و مادر، فرزندان متوفی
- درجه دوم: نوه‌ها
- وراث درجه سوم: نبیره‌ها
طبقه دوم
- درجه اول: برادران و خواهران متوفی، جد و جده
- درجه دوم: فرزندان برادران و خواهران، والدین جد و جده
طبقه سوم
- درجه اول: عمه، عمو، خاله و دایی
- درجه دوم: فرزندان عمه، عمو، خاله و دایی
توجه داشته باشید که در صورت وجود ورثه در طبقات بالاتر، نوبت به ورثه حاضر در طبقات پایین‌تر نمی‌رسد. همچنین هر یک از درجات نسبت به سایر ورثه در اولویت خواهند بود. اگر وراث، در درجه اول از طبقه اول قرار دارند، درجه دوم از همان طبقه، سهمی نخواهند داشت. این نکته را به یاد داشته باشید که تنها اشخاصی از اموال سهم می‌برند که در زمان فوت متوفی، حضور داشته‌اند. به این مساله در ماده ۸۷۵ قانون مدنی اشاره شده است.
مدارک لازم برای انحصار وراثت ماشین
قبل از آنکه بخواهید برای دنبال کردن مراحل انحصار وراثت ماشین اقدام کنید، باید مدارکی را تهیه کنید تا در هنگام ثبت درخواست، با مشکل مواجه نشوید. این مدارک، به شرح زیر هستند:
- گواهی فوت (این مدرک، به عنوان جایگزین شناسنامه از شما مطالبه می‌شود.)
- استشهادیه که توسط دفتر ثبت اسناد رسمی تنظیم شده است. (استشهادیه محضری)
- عقدنامه یا رونوشت
- شناسنامه کلیه وراث
- وصیت نامه متوفی
- فرم ۱۹ مالیات بر ارث یا گواهی مالیات بر ارث (ارائه این گواهی برای اشخاصی ضروری است که مورث خود را قبل از سال ۱۳۹۵ از دست داده‌اند.)
گواهی فوت
درخواست صدور این گواهی، توسط ورثه شخص فوت شده به ثبت می‌رسد. در حقیقت این سند حقوقی، برای ابطال شناسنامه مورث تنظیم می‌شود و ممکن است مورد استفاده بسیاری از نهادهای دولتی و حقوقی قرار گیرد. با توجه به ماده ۲۲ قانون ثبت احوال، فوت هر شخص اهل ایران یا اهل خارج از ایران، باید به مامور یا نماینده ثبت احوال کشور اعلام شود. اشخاص ایرانی که در خارج از کشور ساکن هستند، می‌توانند فوت مورث را به ماموران حاضر در کنسولگری ایران گزارش دهند. همچنین امکان مراجعه مستقیم به سازمان ثبت احوال کشور نیز وجود دارد.
مدارک لازم برای دریافت این سند، عبارت‌اند از:
- شناسنامه متوفی
- کارت ملی
- گواهی پزشک یا بیمارستان یا استشهادیه دو نفر از اشخاصی که در زمان فوت، حضور داشته‌اند.
ضروری است حداکثر تا ۱۰ روز بعد از فوت متوفی، برای اعلام فوت، به سازمان ثبت احوال مراجعه کنید. در صورتی که در این زمان، نتوانید مدارک بالا را تهیه کنید، می‌توانید به سازمان مراجعه و فوت مورث را اعلام کنید. سپس برای تکمیل پرونده، مدارک را ارائه دهید. توجه داشته باشید که دریافت این سند حقوقی به وسیله اینترنت نیز امکان پذیر است. بنابراین اگر قصد دارید ثبت درخواست الکترونیکی را انجام دهید، ابتدا به سازمان ثبت احوال مراجعه کنید. سپس درخواست خود را از طریق وب سایت ثبت احوال، به ثبت رسانید.
استشهادیه محضری برای انحصار وراثت خودرو
با مراجعه به هر یک از دفاتر ثبت اسناد رسمی می‌توانید استشهادیه محضری را تکمیل کنید. البته این اقدام، باید توسط سه نفر از اشخاصی که در زمان فوت متوفی در قید حیات بوده‌اند انجام شود. شهود وظیفه دارند اطلاعات کامل و دقیقی را در متن استشهادیه بیان کنند. به مجازات اشخاصی که به این مساله توجه نمی‌کنند، در ماده ۱۰ قانون انحصار وراثت و ماده ۲۱۸ قانون مجازات اسلامی اشاره شده است.
عقدنامه یا رونوشت
منظور از عقدنامه، عقد نکاحی است که توسط دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق تنظیم شده است. در این سند حقوقی، به میزان مهریه همسر متوفی اشاره می‌شود. بنابراین برای انجام مراحل انحصار وراثت خودرو ، ورثه موظف هستند این سند حقوقی را نیز تهیه و به شورای حل اختلاف، ارائه دهند. توجه داشته باشید که مهریه یکی از دیون ممتاز است و در نتیجه تا زمانی که به همسر تعلق نگیرد، نمی‌توان در خصوص اموال متوفی، تعیین تکلیف کرد.
شناسنامه وراث
طی شدن مراحل انحصار وراثت ماشین ، وابسته به وجود شناسنامه وراث است. شخصی که برای دریافت گواهی حصر ورثه اقدام می‌کند، باید شناسنامه هر یک از ورثه را به سازمان ثبت احوال ارائه دهد. در غیر این صورت، اگر سازمان ثبت احوال، امکان استعلام مشخصات سایر ورثه را فراهم نکند، اقدامات لازم باید از طریق مراجع قضایی انجام شود.
وصایا
وراث موظف هستند وصایای تنظیم شده توسط متوفی را به اطلاع سازمان ثبت احوال برسانند. بسیاری از اشخاص، وصایای خود را در دفاتر ثبت اسناد رسمی تنظیم می‌کنند. بنابراین اگر قصد دنبال کردن مراحل انحصار وراثت ماشین را دارید اما از وجود یا عدم وجود وصایا مطلع نیستید، می‌توانید با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک، در این خصوص استعلام بگیرید.
مالیات انحصار وراثت خودرو
در نهایت، ورثه وظیفه دارند مفاصا حساب مالیاتی کل اموال متوفی را به سازمان ثبت احوال تقدیم کنند. البته ارائه این سند، زمانی ضروری است که وراث، مورث خود را قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ از دست داده باشند. بنابراین در حال حاضر، پرداخت این دین حقوقی، قبل از انحصار وراثت خودرو ، الزامی نیست. برای اطلاع بیشتر در این زمینه، مبحث مالیات بر ارث خودرو را مطالعه کنید.
نحوه انحصار وراثت خودرو
بعد از انجام اقداماتی که بیان کردیم، نوبت به بررسی نحوه انحصار وراثت خودرو می‌رسد. برای دریافت سند انحصار وراثت خودرو ، ابتدا به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. سپس دادخواست صدور این سند را در این مرجع به ثبت رسانید. بعد از ثبت درخواست، شورای حل اختلاف رسیدگی به آن را آغاز می‌کند.
فرآیند رسیدگی به این درخواست، ممکن است ۳۰ الی ۴۰ روز به طول انجامد. در حقیقت بعد از بررسی گزارشات و مدارک، شورای حل اختلاف، یک آگهی را در روزنامه کثیرالانتشار، چاپ می‌کند. در این آگهی، به درخواست صدور انحصار ورثه توسط وراث، اشاره شده و مهلت این آگهی نیز یک ماه بعد از تاریخ انتشار است.
اگر در این مدت، اعتراضی مطرح نشود، معمولا ده روز بعد از تاریخ منقضی شدن آگهی، انحصار وراثت خودرو صادر می‌شود. توجه داشته باشید که اگر ارزش خودروی شما کمتر از ۵۰ میلیون تومان است، عملیات صدور آگهی انجام نمی‌شود و در نتیجه زمان صدور انحصار وراثت خودرو ، معمولا بین هفت تا ده روز خواهد بود. حق الزحمه صدور سند، در دفتر خدمات الکترونیک قضایی از شما دریافت خواهد شد. میزان حق الزحمه، ۲۰۰ هزار تومان است.
پیشنهاد ما
مشاوره با وکیل ارث، یکی از مهم‌ترین خدماتی است که مرجع تخصصی ارث (دادازما) به کاربران خود ارائه می‌دهد. شما می‌توانید با ثبت درخواست مشاوره و تعیین زمان، سوالات مهم در زمینه انحصار وراثت خودرو را با کارشناسان حقوقی ما در میان بگذارید و در مقابل، راهکارهای قانونی را دریافت کنید. برای بهره مندی از این خدمات، بر روی مشاوره حقوقی تلفنی بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!