قرارداد فروش سهم الارث نوعی عقد بیع است که بین وارث (به عنوان مالک سهم) و شخص ثالث تنظیم می‌شود. به موجب این قرارداد، وارث، سهم الارث خود را با دریافت عوض، به شخص دیگری انتقال می‌دهد. این سهم الارث ممکن است اموال متفاوتی را شامل شود. بنابراین وراث در انتقال سهم الارث خود، با محدودیتی رو به رو نیستند.
در مطلب امروز، به ویژگی‌ها و نکات مهم نمونه قرارداد فروش سهم الارث اشاره می‌کنیم. توجه داشته باشید که علاوه بر متن قرارداد فروش سهم الارث ، می‌توانید از صلح نامه سهم الارث نیز استفاده کنید. همانطور که در مطلب مربوط به این عقد کاربردی نیز بیان کردیم، تنظیم عقد صلح در دو حالت عوض دار و بدون عوض، جایز است.
قرارداد فروش سهم الارث
عقد بیع یکی از مهم‌ترین عقود در حقوق ایران است. البته قانون گذار، عملیات بیع را تعریف کرده و همین تعریف را نیز کافی دانسته است. مطابق ماده ۳۳۸ قانون مدنی: «بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم.» مطابق همین قانون، بیع، نیاز به تحقق ایجاب و قبول از سمت بایع و مشتری دارد و این ایجاب و قبول نیز ممکن است با لفظ، نوشتار و غیره بیان شود. در حال حاضر، بهترین راه برای نشان دادن ایجاب و قبول، تنظیم قرارداد است. بنابراین شما با تنظیم متن قرارداد فروش سهم الارث ، یکی از شروط اصلی مبایعه را رعایت می‌کنید.
نکته دیگری که در خصوص نمونه قرارداد فروش سهم الارث وجود دارد، لزوم وجود ثمن در این عقد کاربردی است. مبیع (سهم الارث)، باید در قبال دریافت عوض (که ممکن است وجه رایج یا سایر اموال و به هر میزان باشد) به شخص دیگر منتقل شود.
ویژگی‌های سهم الارث
برای تنظیم نمونه قرارداد فروش سهم الارث ، باید ویژگی‌های سهم الارث خود را به خوبی بشناسید. در حقیقت مبیع، شرایط خاصی دارد و در فرضی که یکی از این شرایط، وجود نداشته باشد، طرفین عقد تنظیم شده، با مشکل مواجه خواهند شد. بنابراین این ویژگی‌ها را در ادامه همین نوشتار بررسی می‌کنیم.
سهم الارث باید در هنگام تنظیم عقد وجود داشته باشد.
اگر قصد تنظیم متن قرارداد فروش سهم الارث و انتقال سهم قانونی را دارید، حتما به وجود سهم الارث توجه کنید. در واقع اگر موضوع عقد بیع، عین معین یا در حکم عین معین باشد، وجود آن در هنگام تنظیم عقد، ضروری است. بنابراین اگر مورث هنوز فوت نکرده باشد یا اگر فوت کرده باشد، دیون او همچنان پرداخت نشده باشد، به دلیل عدم وجود سهم الارث (موضوع عقد)، عقد تنظیم شده باطل است.
سهم موضوع قرارداد فروش سهم الارث ، باید مالیت داشته باشد.
همانطور که حقوقدانان سرشناس ایران نیز اشاره می‌کنند، تشخیص مال از سوی اشخاص، اقدامی عرفی است. به همین دلیل است که عده‌ای از اشخاص، مالی را با ارزش خطاب می‌کنند در حالی که این دسته از اموال، ممکن است برای سایر اشخاص، ارزشمند نباشد. عکس خانوادگی، مصداقی از این اموال است. حال تصور کنید یکی از وراث قبول می‌کند که همین عکس‌ها را به عنوان سهم الارث خود بپذیرد.
با وجود آنکه این عکس‌ها برای ورثه مالیت دارد اما به احتمال زیاد ممکن است برای سایر اشخاص، چنین نباشد. به هر حال، اگر سهم الارث اشاره شده، برای طرفین متن قرارداد فروش سهم الارث ، مالیت دارد، کفایت می‌کند و به نظر می‌رسد که عقد تنظیم شده بین آن‌ها نیز معتبر است.
سهم الارث قابل خرید و فروش باشد.
با استناد به متن ماده ۳۴۸ قانون مدنی، مال موضوع عقد بیع، نباید از سمت قوانین، ممنوع شده باشد. در صورت ممنوع بودن معامله یک مال، عقد تنظیم شده، باطل خواهد بود. البته با توجه به هدف از تنظیم نمونه قرارداد فروش سهم الارث ، به نظر می‌رسد موضوع این عقد، همیشه این شرط را به همراه دارد.
موضوع عقد، معین باشد.
موضوع عقد باید دقیق، معلوم و مشخص باشد. در فرض مبهم بودن موضوع متن قرارداد فروش سهم الارث، عقد تنظیم شده باطل خواهد بود. همچنین فروشنده سهم الارث باید قدرت بر تسلیم مال را داشته باشد. البته ممکن است سهم الارث، قبل از تقسیم ارث ، به شخص دیگر منتقل شود. در این صورت، از نظر حقوقی مشکلی وجود نخواهد داشت.
شرایط تنظیم نمونه قرارداد فروش سهم الارث
ماده ۱۹۰ قانون مدنی، به شروطی اشاره کرده است که وجود آن‌ها، برای صحت نمونه قرارداد فروش سهم الارث الزامی است. این شروط به شرح زیر هستند:
- قصد
- رضا
- اهلیت
- مورد معامله
- جهت معامله
قصد تنظیم متن قرارداد فروش سهم الارث
شخصی که متن قرارداد فروش سهم الارث را امضا می‌کند، باید قصد واقعی برای انتقال سهم الارث را داشته باشد. ایجاب و قبول باید بدون واسطه و در فضایی به دور از هر گونه تهدید و اکراه انجام شود. در فرضی که نماینده قراردادی (مانند وکیل دادگستری) نیز حضور دارد، این اقدام باید به همان ترتیبی که برای طرفین اصلی عقد تعیین شده است، انجام شود. همچنین تنظیم عقد در حالت مستی، بیهوشی یا حتی در خواب، به غیر نافذ شدن عقد، منجر خواهد شد.
وجود این شرط، از وقوع معاملات فضولی جلوگیری می‌کند. در معامله فضولی، شخصی بدون کسب اجازه از وارث، سهم الارث او را به شخص دیگری منتقل می‌کند. در صورت تحقق این مساله، اقدامات متفاوتی را می‌توان به انجام رساند. راه حقوقی برای مقابله با فضول، عدم تنفیذ اثر حقوقی عقد است. همچنین شخص می‌تواند با مراجعه به دادگاه کیفری، برای اقامه دعوای فروش مال غیر، اقدام کند.
رضا
همانطور که در بند قبل بیان کردیم، در فرضی که رضایت شخص وجود نداشته باشد، متن قرارداد فروش سهم الارث ، غیر نافد خواهد بود. تصور کنید دارنده سهم الارث، مورد تهدید سایر اشخاص قرار گیرد و سهم خود را با تنظیم نمونه قرارداد فروش سهم الارث به سایر اشخاص انتقال دهد. در این صورت تکلیف چیست؟ در این خصوص نیز عقد غیر نافذ است و تاثیر حقوقی آن، منوط به رضایت بعدی شخص امضا کننده است.
اهلیت
به طور کلی دو نوع اهلیت وجود دارد:
- اهلیت تمتع: این اهلیت، به معنای شایستگی شخص برای بهره مندی از حقوق است. این شایستگی، از زمان تولد آغاز و تا زمان فوت، همراه با شخص خواهد بود.
- اهلیت استیفا (اهلیت معاملاتی): این اهلیت، به معنای شایستگی شخص برای تصرف در اموال و حقوق او است. اشخاص بالغ، عاقل و رشید در این دسته قرار می‌گیرند.
منظور ما از اهلیت، مورد دوم است، یعنی اشخاص بتوانند با آزادی کامل و بدون حضور ولی یا قیم، برای انتقال سهم الارث خود اقدام کنند. در حقیقت اگر در بین ورثه شخص فوت شده، صغار، اشخاص سفیه یا غیر رشید حضور داشته باشند، انتقال سهم آن‌ها به سایر اشخاص، توسط سرپرستان قانونی و با اجازه دادستان انجام خواهد شد. دادستان به صورت مستقیم به این موضوع رسیدگی و بعد از در نظر گرفتن خیر و صلاح محجور، نسبت به صدور دستور، اقدام می‌کند.
مورد معامله
در همین نوشتار اشاره کردیم که موضوع نمونه قرارداد فروش سهم الارث ، باید مالیت و مشروعیت داشته باشد. همچنین معلوم و معین بودن، قابلیت انتقال یا قابلیت تسلیم، از جمله شروطی است که برای مال موضوع عقد بیع، تعیین شده است. با در نظر گرفتن تمام این شروط، می‌توانیم بگوییم که شما، به یک رابطه حقوقی وارد شده‌اید.
جهت معامله
جهت معامله باید مشروع باشد. البته لازم نیست که حتما به جهت یا هدف معامله نیز اشاره کنید. توصیه ما نیز عدم اشاره به جهت معامله است. اما اگر به هر دلیلی به هدف اشاره کردید، حتما مشروعیت آن را نیز لحاظ کنید، به عنوان مثال خریداری سهم الارث مسکونی، ممکن است برای سکونت در آن باشد. در این صورت، عقد تنظیم شده، به دلیل مشروعیت جهت، کاملا صحیح است.
پیشنهاد ما
تنظیم عقود، نیازمند درک از قوانین و تسلط بر فنون قرارداد نویسی است. بنابراین شما می‌توانید وظیفه تنظیم عقد خود را به کارشناسان مرجع تخصصی ارث (دادازما) واگذار کنید. برای استفاده از این خدمات، بر روی تنظیم اوراق قضایی بزنید. همچنین بهره مندی از خدمات مشاوره‌ای تیم متخصص دادازما، می‌تواند برای کلیه وراث، مفید باشد. شما می‌توانید سوالات حقوقی خود را با کارشناس یا وکیل ارث مطرح و در مقابل راهکارهای قانونی را از آن‌ها دریافت کنید. با زدن بر روی مشاوره حقوقی تلفنی ، از این خدمات بهره مند شوید.
عقود کاربردی دادازما
در این قسمت از مطلب خود، به عقودی اشاره می‌کنیم که در دوران فعالیت دادازما، توسط کاربران متعدد تهیه شده است. بنابراین شما می‌توانید با مطالعه توضیحات مربوط به هر یک از عقود، عقد مورد نیاز خود را دریافت کنید.
تقسیم اموال قبل از وفات
اگر تصمیم دارید برای انتقال اموال به وراث خود اقدام کنید یا طرف مورث هستید و می‌خواهید با توجه به توافقات صورت گرفته، بخشی از اموال را به دست آورید، می‌توانید از عقد زیر استفاده کنید. عقد زیر، بین مالک اموال (مورث) و اشخاص ثالث یا وراث تنظیم می‌شود.
تقسیم اموال بعد از وفات
برای تقسیم اموال بعد از وفات می‌توانید از عقد زیر استفاده کنید. برای دریافت این عقد کاربردی، بر روی عکس مربوط به عقد بزنید.
انتقال سهم
برای انتقال سهم الارث خود به سایر اشخاص به صورت معوض یا غیر معوض (با دریافت پول یا به صورت مجانی) عقد زیر مناسب شما است. بر روی این عکس بزنید و عقد مناسب خود را دریافت کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!