فرم تقسیم نامه ارث یکی از اسنادی است که برای تقسیم اموال شخص فوت شده، بین ورثه او تنظیم می‌شود. در این متن قانونی، سهم هر یک از وراث شخص فوت شده تعیین خواهد شد و ورثه می‌توانند با استفاده از تقسیم ارث توافقی ، ضمن دریافت سهم خود، از وقوع اختلافات احتمالی جلوگیری کنند.
موضوع مبحث امروز به نکات مهم نمونه فرم تقسیم نامه ارث مربوط می‌شود. به هر حال این سند قانونی نوعی عقد است و بدیهی است که هر عقدی، با توجه به مجموعه‌ای از اصول و نکات قانونی تنظیم می‌شوند. بنابراین برای اطلاع از شیوه نگارش این متن قانونی، با ما همراه باشید.
اهمیت تنظیم فرم تقسیم نامه ارث
در حال حاضر ورثه حق دارند یکی از راه‌های دریافت سهم را انتخاب کنند:
- تقسیم ارث از طریق نگارش نمونه فرم تقسیم نامه ارث
- مراجع به مراجع قضایی صالح و اقامه دعوا علیه سایر ورثه
بسیاری از وراث برای حفظ ارتباطات خود با سایر اعضای خانواده و همچنین جلوگیری از به وجود آمدن اختلافات در آینده، با یکدیگر به توافق می‌رسند تا نسبت به هر یک از اموال، سهمی را به یکی از ورثه انتقال دهند. البته بسیاری از اوقات شاهد هستیم که ورثه با در نظر گرفتن متن قانون، اموال را بین خود تقسیم می‌کنند. با این وجود توافق در تقسیم اموال نیز بسیار مرسوم است و نمی‌توان به راحتی از کنار آن عبور کرد. بنابراین با در نظر گرفتن نکاتی که اشاره کردیم، متوجه اهمیت نمونه فرم تقسیم نامه ارث می‌شویم.
ماهیت فرم تقسیم نامه ارث
سند موضوع این نوشتار، نمونه‌ای از عقد صلح است که مبحث مربوط به آن، توسط قانون گذار و در متن قانون مدنی تعیین شده است. بر اساس ماده ۷۵۲ قانون مدنی، صلح ممکن است در جهت رفع نزاعی که وجود دارد یا حتی جلوگیری از نزاعی که ممکن است در آینده تحقق یابد، توسط طرفین تنظیم شود. اشاره کردیم که یکی از اهداف مهم نمونه فرم تقسیم نامه ارث ، حفظ روابط خانوادگی و در نتیجه جلوگیری از اختلافات احتمالی است. در نتیجه به نظر می‌رسد بهترین قالب برای رسیدن به این اهداف، عقد صلح باشد.
نکات حاکم بر عقد صلح
به طور کلی نکاتی که ورثه شخص فوت شده موظف هستند در هنگام نگارش نمونه فرم تقسیم نامه ارث مد نظر قرار دهند، به شرح زیر هستند:
- همانطور که در ماده ۷۵۳ قانون مدنی مشاهده می‌کنیم، ورثه طرف نمونه فرم تقسیم نامه ارث باید اهلیت معامله و تصرف در مورد صلح را داشته باشند. منظور از اهلیت در این ماده، توانایی و شایستگی شخص نسبت به تصرف در اموالی است که به او تعلق دارد. معیارهای اهلیت نیز در ماده ۲۱۱ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. بر اساس این ماده: «برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند، باید بالغ، عاقل و رشید باشند.» در غیر این صورت تا زمانی که برای این دسته از وراث، سرپرست قانونی تعیین نشود، امکان تقسیم اموال وجود نخواهد داشت. در اکثر اوقات، سرپرست قانونی ولی یا قیم است.
- بر اساس ماده ۷۶۲ قانون مدنی، اشتباه در شخص یا مورد صلح منجر به بطلان صلح می‌شود. فرض کنید ورثه گمان می‌کنند که انگشتر متوفی، از جنس نقره است. به همین دلیل نیز خواهر قبول می‌کند که به جای وسایل دیگر، آن انگشتر را به عنوان سهم دریافت کند. در صورتی که بعد از مدتی یکی از آن‌ها متوجه شوند که جنس انگشتر نقره نبوده است، نمونه فرم تقسیم نامه ارث تنظیم شده بین آن‌ها باطل خواهد شد.
سایر نکات مهم
- در ماده ۷۶۳ نیز مشاهده می‌کنیم که اکراه، موجب عدم نفوذ نمونه فرم تقسیم نامه ارث است. به طور کلی اجبار و تحت فشار قرار دادن هر یک از ورثه، می‌تواند در عدم نفوذ این عقد موثر باشد. به عبارت دیگر اگر چه وجود شرایطی خاص برای تحقق اکراه لازم است اما اکثر اوقات شاهد هستیم که این دسته از شرایط، محقق می‌شوند و در نتیجه آثار عقد، تا زمانی که وارث مورد اکراه، عقد را تنفیذ نکند، بر آن عقد حاکم نخواهد شد.
- امکان فسخ عقد موضوع این نوشتار با در نظر گرفتن خیار تدلیس در متن آن وجود دارد. به این مساله در ماده ۷۶۴ قانون مدنی اشاره شده است. بنابراین در صورتی که یکی از ورثه، وارث دیگر را فریب دهد و در نتیجه انگشتر مس را به عنوان انگشتر طلا به او تقدیم کند، وارث زیان دیده، حق فسخ ورقه تقسیم را دارد.
ویژگی‌های نمونه فرم تقسیم نامه ارث
در این بخش از نوشتار، ویژگی‌های مهم ورقه تقسیم را بررسی می‌کنیم. این ویژگی‌ها به شرح زیر هستند:
- لازم یا جایز
- معین یا غیر معین
لازم یا جایز؟
دو اصطلاح لازم و جایز به ترتیب در مواد ۱۸۵ و ۱۸۶ قانون مدنی بررسی شده‌اند. با توجه به متن ماده ۱۸۵ قانون مدنی، منظور از عقد لازم عقدی است که هیچ یک از طرفین نتوانند آن‌را فسخ کنند مگر آنکه اختیار قانونی (مانند خیار تدلیس، خیار فسخ و غیره) برای شخص وجود داشته باشد یا طرفین نسبت به اقاله عقد با یکدیگر به توافق برسند.
در مقابل و با در نظر گرفتن ماده ۱۸۶، عقد جایز عقدی است که طرفین بتوانند هر زمان که تمایل دارند، برای فسخ آن اقدام کنند. با در نظر گرفتن توضیحاتی که بیان کردیم، نمونه فرم تقسیم نامه ارث عقدی لازم است. بنابراین جز در مواردی که در بخش شرایط عقد تعیین شده است، ورثه حق فسخ این متن قانونی را ندارند.
معین یا غیر معین؟
منظور از معین بودن یک عقد این است که نام، ویژگی‌ها و نکات حاکم بر آن عقد، در متن قانون بیان شده باشد. در مقابل منظور از عقد غیر معین، عقدی است که نکته خاصی در خصوص آن در قانون بیان نشده باشد بلکه اشخاص، برای تنظیم این دسته از عقود، متن ماده ۱۰ قانون مدنی را مورد توجه قرار می‌دهند.
اشاره کردیم که نمونه فرم تقسیم نامه ارث تابع عقد صلح است و نکات مربوط به عقد صلح نیز در قانون مدنی بیان شده است. بنابراین نمونه فرم تقسیم نامه ارث در دسته عقود معین قرار می‌گیرد.
پیشنهاد ما
شما می‌توانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، مباحث حقوقی خود را با تیم متخصص دادازما به اشتراک بگذارید. علاوه بر این با طرح سوال و دریافت پاسخ از این تیم مجرب، می‌توانید گام‌های محکمی را در مسیر رسیدن به اهداف قانونی خود بردارید. برای بهره مندی از این خدمات، بر روی لینک قبل بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!