مالیات بر ارث منزل مسکونی یکی از انواع مالیات‌های قانونی است که به اموال شخص فوت شده تعلق می‌گیرد. بسیاری از وراث بعد از فوت مورث خود، قصد دارند نسبت به تقسیم ماترک متوفی اقدام کنند. علاوه بر این ممکن است بخواهند کل یا بخشی از ماترک را به شخص دیگری واگذار کنند و بعد از واگذاری، سرمایه به دست آمده را بین خود، تقسیم کنند. مالیات بر ارث منزل مسکونی نیز در همین زمان از وراث دریافت می‌شود.
در حقیقت بسیاری از وراث، مشمول این مالیات هستند و در نتیجه برای اطلاع از نحوه محاسبه مالیات بر ارث منزل مسکونی ، باید به قانون مالیات‌های مستقیم مراجعه کنند. نکته مهمی که وجود دارد این است که قانون مالیات‌های مستقیم، در سال‌های متفاوتی تصویب و اصلاح شده است. به عبارت دیگر، قانون گذار، با توجه به تاریخ فوت متوفی، قوانین خاصی را برای وراث تعیین کرده است و میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی نیز با توجه به متن همین قوانین، محاسبه خواهد شد. در ادامه به نکات مهم مربوط به این مالیات و همچنین قوانینی که نسبت به آن حاکم است، اشاره می‌کنیم.
قوانین مختلف مالیاتی!
تا قبل از سال ۱۳۹۵، قانون مالیات‌های مستقیم، نسبت به اموال تمام متوفیان، قابل استناد بود. در حقیقت میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی ، با در نظر گرفتن مقررات و مواد موجود در این قانون، محاسبه می‌شد و در نتیجه همه وراث، می‌توانستند به متن این قانون، استناد کنند. با اجرا شدن قانون سال ۱۳۹۴ برای متوفیان بعد از تاریخ ۹۵/۱/۱، قانون اصلاح شده، جایگزین قانون سال ۱۳۶۶ شد. البته این جایگزینی تنها برای وراثی کاربرد داشت که مورث آن‌ها بعد از تاریخ مذکور فوت کرده بودند. بنابراین در حال حاضر، دو متن قانونی وجود دارد و هر یک از این قوانین نیز نسبت به اموال برخی از اشخاص، لازم الاجرا است.
به عنوان مثال در صورتی که شخصی در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۳۹۴ فوت کرده باشد، مقررات تصویب شده در سال ۱۳۶۶ نسبت به اموال این شخص، حاکم خواهد بود. همچنین اگر فرض را بر این بگیریم که متوفی در تاریخ ۱۴ مهر ۱۳۹۶ فوت کرده است، با در نظر گرفتن متن قانون اصلاح شده، میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی او محاسبه خواهد شد.
زمان پرداخت مالیات بر ارث منزل مسکونی !
در ابتدای متن، چنین گفتیم که ممکن است وراث قصد داشته باشند منزل مسکونی را به شخص دیگر یا حتی به خودشان انتقال دهند. در این صورت، مراجعه به سازمان امور مالیاتی و پرداخت میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی توسط این دسته از ورثه، الزامی است.
اما همیشه این گونه نیست. در حقیقت پرداخت مالیات توسط وراثی که مشمول قانون مالیات‌های مستقیم سال ۱۳۶۶ هستند، در همان ابتدای کار و قبل از مراجعه به شورای حل اختلاف انجام خواهد شد. به عبارت دیگر، مطابق قانون سابق، تا زمانی که وراث، برای پرداخت مالیات بر ارث اموال، اقدام نکنند، امکان دریافت گواهی انحصار وراثت را نخواهند داشت. با وجود این شرط، این امکان وجود دارد که برخی از وراث، مالیات بر ارث منزل مسکونی را پرداخت نکنند. در این صورت نه تنها امکان دریافت گواهی مربوطه را ندارند بلکه جریمه مالیات بر ارث نیز به آن‌ها تعلق خواهد گرفت.
در قانون اصلاح شده نیز با وجود اینکه وراث، می‌توانند پرداخت مالیات بر ارث منزل مسکونی را تا زمان تقسیم یا انتقال مال، به تاخیر اندازند اما به هر حال عدم پرداخت مالیات بر ارث حداکثر تا یک سال بعد از تاریخ فوت، برخی از مزایای قانونی را از وراث، سلب خواهد کرد.
رویکرد قانونگذار در متن هر یک از قوانین!
نحوه محاسبه مالیات بر ارث منزل مسکونی با توجه به هر یک از قوانین ذکر شده، متفاوت است. مطابق قانون تنطیم شده در سال ۱۳۶۶، وراث وظیفه دارند مالیات بر ارث تمام اموال را در همان ابتدا، به دولت پرداخت کنند. بنابراین درصدهایی که توسط قانون گذار، در متن این قانون، تعیین شده است، نسبت به تمام اموال کاربرد دارد. به عبارت دیگر در متن قانون سابق، درصد خاصی برای محاسبه میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی تعیین نشده است. آنچه که به عنوان درصد برای هر یک از طبقات وراث، در نظر گرفته شده است، نسبت به تمام اموال لحاظ خواهد شد.
به عنوان مثال در صورتی که وراث بخواهند با در نظر گرفتن متن این قانون، میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی را پرداخت کنند، موظف هستند سایر اموال خود را همان ابتدا به سازمان امور مالیاتی معرفی کنند. در این صورت، سازمان امور مالیاتی، ارزش معاملاتی تمام اموال را در نظر می‌گیرد و سپس با توجه به درصد تعیین شده، میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی را در کنار سایر اموال، از وراث دریافت می‌کند.
این در حالی است که نحوه محاسبه مالیات بر ارث منزل مسکونی با توجه به قانون اصلاح شده، با در نظر گرفتن درصد مشخصی بیان شده است. به عبارت دیگر، قانون گذار برای هر یک از اموال شخص فوت شده درصدی را در نظر گرفته است و در نتیجه برای پرداخت مالیات بر ارث هر یک از این اموال، باید به درصدهای متفاوت مراجعه کرد .
فرض قانونی!
فرض کنید شخصی دو منزل مسکونی دارد و علاوه بر این منازل، اموال دیگری نیز وجود دارند. ارزش هر یک از این منازل، ۶۰۰ میلیون تومان است. وراث نیز قصد دارند با توجه به قانون سابق، برای پرداخت مالیات اقدام کنند. در این صورت، مالیات بر ارث منزل مسکونی چقدر است ؟ بدیهی است قانون گذار علاوه بر مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان، ارزش سایر اموال را نیز در نظر خواهد گرفت.
بنابراین اگر ارزش سایر اموال، ۲۰۰ میلیون تومان باشد، وراث موظف به پرداخت مالیات نسبت به ارزش تمام اموال (یک میلیارد و چهارصد میلیون تومان) هستند. حال اگر معیار محاسبه مالیات، قانون اصلاح شده در سال ۱۳۹۴ باشد و وراث بخواهند تنها مالیات بر ارث منازل را به دولت پرداخت کنند، درصد تعیین شده توسط قانون گذار، از مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان کسر خواهد شد.
مالیات بر ارث منزل مسکونی چقدر است ؟
در این قسمت از نوشتار، به این سوالات پاسخ می‌دهیم که مالیات بر ارث منزل مسکونی چقدر است و قانون گذار چه مقادیری را در هر یک از قوانین مالیاتی در نظر گرفته است.
قانون سابق!
قانون گذار در این قانون، درصدهایی را با در نظر گرفتن طبقات وراث و البته میزان ارزش معاملاتی اموال، در نظر گرفته است. این درصدها به شرح زیر هستند:
- طبقه اول وراث: طبقه اول وراث باید نسبت به اموالی که حداکثر ۵ میلیون تومان ارزش دارند، ۵ درصد مالیات بر ارث پرداخت کنند. همچنین برای اموال بین ۵ تا ۲۰ میلیون تومان، پرداخت ۱۵ درصد از ارزش معاملاتی اموال، الزامی است. در خصوص اموالی که ارزشی بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان دارند، ۲۵ درصد مالیات، اخذ خواهد شد. در صورتی که این ارزش، بین از ۵۰ میلیون تومان باشد، ۳۵ درصد مالیات از این طبقه، دریافت می‌شود.
- طبقه دوم وراث: اگر ارزش اموال حداکثر ۵ میلیون تومان باشد، وراث باید ۱۵ درصد از ارزش معاملاتی آن‌ها را پرداخت کنند. به همین ترتیب برای اموالی که حداقل ۵ میلیون تومان و حداکثر ۲۰ میلیون تومان ارزش دارند، میزان مالیات، ۲۵ درصد خواهد بود. همچنین برای ارزش بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان و ارزش بالغ بر ۵۰ میلیون تومان، به ترتیب ۳۵ و ۴۵ درصد مالیات بر ارث تعیین شده است.
- طبقه سوم وراث: با در نظر گرفتن مبالغ اشاره شده، مالیاتی که وراث طبقه سوم موظف به پرداخت آن‌ها هستند به ترتیب ۳۵، ۴۵، ۵۵ و ۶۵ درصد خواهد بود.
میزان مالیات بر ارث منزل مسکونی با توجه به قانون اصلاح شده!
همانطور که بیان کردیم، در این قانون، درصدهای مشخصی برای مالیات بر ارث منزل، در نظر گرفته شده است. هر یک از طبقات وراث و درصدهای اختصاص یافته به آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
- طبقه اول وراث: وراث این طبقه موظف هستند ۷/۵ درصد از ارزش معاملاتی منزل را به عنوان مالیات بر ارث، به دولت پرداخت کنند.
- طبقه دوم وراث: در صورتی که طبقه دوم وراث، از ماترک مورث سهم ببرند، میزان ۱۵ درصد مالیات به آن‌ها تعلق خواهد گرفت.
- طبقه سوم وراث: وراث طبقه سومی که مشمول قانون اصلاح شده در سال ۹۴ هستند، می‌توانند با پرداخت ۳۰ درصد از ارزش معاملاتی منزل، آن را انتقال دهند یا بین خود تقسیم کنند.
اسناد کاربردی در زمینه ارث
قراردادهایی که در ادامه می‌بینید، مهم‌ترین اسنادی هستند که توسط وراث تنظیم می‌شوند. با توجه به توضیحاتی که در خصوص هر یک از این اسناد بیان می‌شوند، می‌توانید مناسب‌ترین آن‌ها را دریافت کنید.
تقسیم اموال قبل از فوت
اگر تصمیم دارید اموال مورث خود را قبل از فوت و به صورت قانونی بین وراث تقسیم کنید، از سند زیر استفاده کنید. توجه کنید که بهتر است این سند به صورت مجزا، بین وراث و مورث به صورت جداگانه تنظیم شود. برای دریافت این سند، بر روی تصویر زیر بزنید.
تقسیم اموال بعد از فوت
با تهیه سند زیر می‌توانید اموال متوفی را بین خود تقسیم کنید. توجه داشته باشید که قبل از تقسیم اموال، ضروری است دیون متوفی و همچون مالیات‌ها پرداخت شوند.
انتقال سهم الارث
در صورتی که تصمیم دارید سهم الارث خود را به سایر اشخاص انتقال دهید، می‌توانید از سند زیر استفاده کنید. همچنین تفاوتی بین وراث یا سایر اشخاص وجود ندارد. بنابراین هر شخصی می‌تواند طرف سند حقوقی شما باشد. برای دریافت سند، بر روی عکس زیر بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!