مالیات بر ارث وجه نقد ، یک نوع دین قانونی است که سازمان امور مالیاتی کشور، جزئیات مربوط به آن را در متن قانون مالیات‌های مستقیم مشخص کرده است. برای پرداخت این مالیات، وراث موظف هستند ارزش کل وجوه شخص فوت شده را ارزیابی کنند و سپس، با توجه به درصدهای مالیاتی تعیین شده، برای پرداخت این دین قانونی اقدام کنند. البته منظور از وجه نقد، وجهی است که در موسسات مالی همچون بانک‌ها نگهداری می‌شود. علت نیز این است که اگر متوفی، وجه نقدی را در جای دیگر قرار دهد، معمولا وراث، از وجوه مذکور، اطلاعاتی را به سایر اشخاص (همچون دولت)، منتقل نمی‌کنند. بنابراین راهی برای اطلاع از وجوه باقیمانده در جایی غیر از بانک و موسسات، وجود ندارد.
قوانین مالیاتی حاکم بر مالیات بر ارث وجوه نقد !
بعد از فوت شخص، متن قانون، برای هر یک از اعمال حقوقی مربوط به اموال، تعیین تکلیف کرده است. به عنوان مثال مباحث مربوط به تقسیم ماترک متوفی تابع قانون مدنی ایران است. بنابراین با در نظر گرفتن نکته‌ای که در همان ابتدا بیان کردیم، اصولا قانون مالیات‌های مستقیم، میزان مالیات بر ارث وجه نقد را تعیین خواهد کرد. با این وجود، قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۹۴، اصلاح شد. تا قبل از این اصلاح، مقررات موجود در قانون تصویب شده در سال ۱۳۶۶، مالیات بر ارث وجوه نقد را تعیین می‌کرد.
قانون مصوب ۱۳۶۶
قانون اخیر، معیار محاسبه میزان مالیات بر ارث وجه نقد را طبقات وراث و همچنین ارزش کل اموال در نظر گرفته است. به عبارت دیگر در این قانون، رویکردی کلی نگر، نسبت به اموال شخص فوت شده تعیین شده است به این معنا که میزان مالیات بر ارث وجه نقد ، با توجه به ارزش سایر اموال، محاسبه می‌شود. به عنوان مثال اگر شخص فوت شده، مشمول مقررات این قانون باشد و میزان وجه نقد او، ۱۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شود، این ارزش، در کنار ارزش معاملاتی سایر اموال او قرار می‌گیرد. سپس درصد تعیین شده توسط قانون گذار، از ارزش کل این اموال کسر خواهد شد. در فرض اخیر، اگر ارزش سایر اموال، ۴۰۰ میلیون تومان باشد، قانون گذار مالیات بر ارث کل اموال را با کسر درصد تعیین شده، از مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان دریافت خواهد کرد.
نکته مهمی که وجود دارد این است که اصولا امکان دریافت گواهی حصر ورثه قبل از پرداخت این مالیات، وجود نخواهد داشت. به همین دلیل است که به مالیات تعیین شده در قانون سابق، مالیات بر ارث انحصار وراثت نیز گفته می‌شود.
اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۹۴
با تصویب قانون اصلاح شده در تیر ماه سال ۱۳۹۴ و اجرای آن در اول فروردین ۱۳۹۵، قانون دیگری در کنار قانون مالیاتی سابق قرار گرفت و دامنه آن را نسبت به برخی از وراث، محدود کرد. در این قانون، برای هر یک از اموال شخص فوت شده، درصد خاصی به عنوان مالیات بر ارث در نظر گرفته شد؛ به عنوان مثال در این قانون، درصد جداگانه‌ای تحت عنوان درصد مالیات بر ارث وجوه نقد وجود دارد. در کنار این درصد و بر خلاف متن قانون سابق، درصدهای دیگری تحت عنوان مالیات بر ارث خانه یا مالیات بر ارث خودرو نیز پیش بینی شده است و در نتیجه محاسبه مالیات، با توجه به درصدهای جداگانه مربوط به هر یک از اموال، انجام خواهد شد.
به تبع این ویژگی، الزامی در خصوص پرداخت مالیات بر ارث همه اموال، در همان ابتدا، وجود نخواهد داشت. مطابق این قانون، وراث می‌توانند مالیات بر ارث هر یک از اموال شخص فوت شده را در زمان انتقال یا تقسیم آن‌ها، به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.
به این نکته مهم توجه داشته باشید که تا زمانی که وراث برای پرداخت مالیات بر ارث وجه نقد اقدام نکنند، حساب‌های متوفی مسدود خواهد بود و در نتیجه امکان دریافت وجه از آن‌ها، وجود نخواهد داشت!
وراث مشمول قوانین!
اصولا متوفیانی که بعد از تاریخ ۹۵/۱/۱ فوت کرده باشند، مشمول قانون اصلاح شده در سال ۱۳۹۴ خواهند بود. به همین ترتیب، وراث اشخاص فوت شده، قبل از تاریخ مذکور، موظف هستند مالیات بر ارث خود را با توجه به متن قانون سابق، محاسبه کنند. بدیهی است هیچ یک از وراث، نمی‌توانند قانونی که مشمول آن نیستند را مورد استناد قرار دهند. به عنوان مثال در صورتی که متوفی در تاریخ ۳ مرداد ۱۳۹۳ فوت کرده باشد، وراث او نمی‌توانند به قانون اصلاح شده، استناد کنند.
میزان مالیات بر ارث وجه نقد با توجه به متن قوانین!
با در نظر گرفتن تمام اوصافی که بیان شد، در حال حاضر قصد داریم درصدهای تعیین شده در هر یک از متون قانونی را مورد بررسی قرار دهیم.
قانون سابق
گفتیم که قانون سابق، رویکردی کلی دارد و در نتیجه با توجه به میزان ارزش کل اموال، درصدی را به عنوان مالیات بر ارث در نظر گرفته است. در این قانون معین شده است که اگر وراث، ظرف شش ماه از تاریخ فوت متوفی، برای پرداخت مالیات اقدام نکنند، به آن‌ها جریمه مالیات بر ارث تعلق خواهد گرفت.
درصدهای تعیین شده به شرح زیر هستند:
وراث طبقه اول
- ارزش اموال حداکثر ۵ میلیون تومان: ۵ درصد مالیات
- ارزش اموال مازاد بر ۵ میلیون تومان تا سقف ۲۰ میلیون تومان: ۱۵ درصد مالیات
- ارزش اموال مازاد بر ۲۰ میلیون تومان تا سقف ۵۰ میلیون تومان: ۲۵ درصد مالیات
- ارزش اموال حداکثر ۵۰ میلیون تومان: ۳۵ درصد مالیات
طبقه دوم
- نسبت به اموالی که حداکثر ۵ میلیون تومان ارزش دارند: ۱۵ درصد مالیات بر ارث
- در خصوص اموالی که ارزشی بین ۵ میلیون تومان تا ۲۰ میلیون تومان دارند: ۲۵ درصد مالیات بر ارث
- در صورتی که ارزش اموال، حداقل ۲۰ میلیون تومان و حداکثر ۵۰ میلیون تومان باشد: ۳۵ درصد مالیات بر ارث
- اگر ارزش اموال، بیش از ۵۰ میلیون تومان باشد: ۴۵ درصد مالیات بر ارث
طبقه سوم
- ارزش اموال، حداکثر ۵ میلیون تومان تعیین شده باشد: ۳۵ درصد
- ارزش اموال حداقل ۵ میلیون تومان و حداکثر ۲۰ میلیون تومان باشد: ۴۵ درصد
- اگر ارزش تعیین شده، بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان باشد: ۵۵ درصد
- در شرایطی که ارزش اموال، بیش از ۵۰ میلیون تومان باشد: ۶۵ درصد
میزان مالیات بر ارث وجه نقد با توجه به قانون اصلاح شده!
با در نظر گرفتن ویژگی خاص این قانون یا به عبارتی تعیین درصدهای مشخص برای هر یک از اموال شخص فوت شده، میزان درصدهای تعیین شده به عنوان مالیات بر ارث وجه نقد ، عبارت‌اند از:
- وراث طبقه اول: میزان مالیات بر ارث وجه نقد برای این طبقه از وراث، ۳ درصد است.
- طبقه دوم: برای وراث حاضر در این طبقه، ۶ درصد مالیات بر ارث وجه نقد تعیین شده است.
- طبقه سوم: وراث نامبرده نیز موظف هستند مالیات بر ارث وجوه نقد خود را به میزان ۱۲ درصد به دولت پرداخت کنند.
پیشنهاد ما
در پایان، به اسناد حقوقی اشاره می‌کنیم که استفاده از آن‌ها بین وراث اشخاص فوت شده رایج است. توضیحات هر یک از این اسناد به صورت کلی در ادامه بیان خواهد شد. با توجه به آن‌ها، بر روی سند مورد نیاز خود بزنید و ضمن مطالعه توضیحات تفصیلی، آن را دریافت کنید.
اعطای سهم به هر یک از وراث قبل از فوت
اگر تصمیم دارید قبل از فوت، اموال خود را به وراث انتقال دهید، استفاده از سند زیر را به شما توصیه می‌کنیم. از این طریق نه تنها می‌توان از پرداخت مالیات خودداری کرد بلکه امکان تعیین میزان سهم توسط شما بدون توجه به متن قانون وجود خواهد داشت.
تقسیم اموال بعد از وفات
در حالت عادی، بعد از کسر دیون متوفی از اموال او، ورثه می‌توانند این اموال را بین خود تقسیم کنند. در این حالت، می‌توان از سند زیر استفاده کرد.
انتقال سهم الارث
اگر تصمیم دارید سهم الارث خود را به شخص دیگری انتقال دهید، سند زیر دقیقا مناسب شما تنظیم شده است. تفاوتی ندارد که سهم خود را با دریافت پول یا بدون دریافت آن به دیگری منتقل کنید و در هر دو صورت، این سند می‌تواند مورد استفاده شما قرار گیرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!