مالیات بر ارث مهریه + بررسی نکات مطرح شده در متن قانون!

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که معمولا توسط همسران متوفیان مطرح می‌شود این است که آیا مالیات بر ارث مهریه از آن‌ها دریافت می‌شود یا صرفا این مالیات، به اموال شخص فوت شده تعلق می‌گیرد؟ به عبارت دیگر آن‌ها از این نکته مهم اطلاع دارند که وراث موظف هستند بعد از فوت شخص، برای پرداخت مالیات بر ارث، به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند اما می‌خواهند بدانند که میزان مالیات بر ارث مهریه چقدر است ؟ آیا قانون گذار درصد مشخصی را برای این حق قانونی در نظر گرفته است یا آیا مبحثی از متن قانون، به مالیات بر ارث و مهریه اختصاص دارد؟

در مطلب امروز قصد داریم به نکات مهم مربوط به این مبحث اشاره کنیم. همچنین به سوالات بالا و سوالات احتمالی شما پاسخ خواهیم داد و در نهایت راهکارهایی کلی را برای حل مشکلات بیان خواهیم کرد.

مقدمه مالیات بر ارث و مهریه

یکی از مباحث مهمی که با نکاح یا ازدواج دائم و موقت در ارتباط است، مبحث مهریه است. در یک تعریف کلی، مهریه مال یا تعهدی مالی است که مرد، در برابر ازدواج با زن یا به وجود آمدن رابطه زناشویی، به او پرداخت می‌کند. این دین قانونی با توافق میان طرفین به وجود می‌آید و به صورت عقدی جدا از عقد نکاح، تعهداتی را برای مرد و زن ایجاد می‌کند.

همانطور که اشاره کردیم، بعد از تعیین مهریه، یک دین قانونی برای شوهر ایجاد خواهد شد. به عبارت دیگر در این رابطه، زن به عنوان طلبکار و مرد یا شوهر، به عنوان بدهکار فرض می‌شوند. البته در مطلب توقیف سهم الارث ، به این نکته اشاره کردیم که مهریه انواعی دارد و مهرالمثل، مهرالمسمی و غیره را شامل می‌شود.

بعد از تعیین مهریه، زن به عنوان مالک مهریه فرض می‌شود و می‌تواند هر زمان که بخواهد برای دریافت آن، اقدام کند. بعضی از همسران، بعد از ازدواج، این دین را به زوجه پرداخت می‌کنند. با این وجود در بسیاری از روابطی که منجر به طلاق نمی‌شود، زن مهریه خود را از همسر درخواست نمی‌کند و تا زمان فوت همسر نیز، بحثی در خصوص مهریه مطرح نخواهد شد.

این فرآیند در جامعه امروز ما بسیار مرسوم است. زنان بدون توجه به مهریه‌ای که برای آن‌ها تعیین شده است، سال‌های زیادی را با همسر خود سپری می‌کنند؛ تا اینکه مرگ یکی از آن‌ها فرا می‌رسد و در آن زمان، وراث یا زوجه، برای دریافت مهریه اقدام می‌کنند.

فوت شوهر و اموال باقی مانده از او

بعد از سال‌ها زندگی مشترک، طبیعی است که هر یک از طرفین، توانایی‌ها و نشاط گذشته خود را از دست بدهند یا حتی یکی از آن‌ها زودتر از دیگری از دنیا برود. بسیاری از اشخاص تصور می‌کنند با فوت یکی از طرفین، دینی که شوهر موظف است به همسر خود پرداخت کند، از بین خواهد رفت. این در حالی است که مهریه یک حق قانونی است و در نتیجه حتی اگر همسر نیز از دنیا برود، وراث او می‌توانند برای مطالبه آن، اقدام کنند.

بنابراین بعد از فوت شوهر، همسر او می‌تواند با تنظیم دادخواست مطالبه مهریه و تقدیم آن به دادگاه خانواده، مهریه خود را از ماترک او دریافت کند. بنابراین هنگامی که در خصوص مالیات بر ارث مهریه سخن می‌گوییم، مقصود ما میزان مالیاتی است که برای مهریه حاصل شده از ماترک متوفی، تعیین شده است.

توجه داشته باشید که مهریه و سهم الارث همسر متوفی در دو مبحث جداگانه قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر علاوه بر مهریه‌ای که از ماترک شوهر به زن پرداخت می‌شود، سهم الارث زن نیز محفوظ است و در نتیجه این دو حق قانونی با یکدیگر منافاتی ندارند.

فوت زن

چنانچه اشاره کردیم، حتی بعد از فوت زن یا مالک مهریه، وراث او همچنان می‌توانند برای دریافت این حق قانونی، اقدام کنند. به عبارت دیگر فوت یکی از طرفین، تاثیری در اسقاط حق مهریه نخواهد داشت. در حقیقت مهریه، به عنوان یکی از اموال زن در نظر گرفته می‌شود و بعد از فوت زن نیز، این مال، در کنار سایر اموال بین وراث تقسیم خواهد شد.

با این وجود، وراث باید این نکته مهم را مد نظر داشته باشند که فوت زن یا شوهر، در پرداخت و محاسبه مهریه در مالیات بر ارث بسیار اهمیت دارد. همچنین درخواست کننده مهریه در هر یک از شرایط مذکور متفاوت است. در شرایطی که شوهر فوت کرده است، زن یا وکیل او می‌تواند برای دریافت مهریه اقدام کند اما در صورتی که زن فوت کرده باشد، مسئولیت مطالبه مهریه، به عهده وراث خواهد بود.

میزان مالیات بر ارث مهریه

در این قسمت از متن نوشتار خود، قصد داریم میزان مالیات بر ارث مهریه را بررسی کنیم. قانون گذار در خصوص محاسبه مهریه در مالیات بر ارث ، دو حالت را در نظر گرفته است:

1. فوت زن
2. فوت شوهر

هر یک از این شرایط را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.

مالیات بر ارث و مهریه بعد از فوت زن

در صورتی که زن، قبل از شوهر خود فوت کند، با در نظر گرفتن متن ماده ۸۷۵ قانون مدنی، وراث حق دریافت سهم الارث او را از شوهر ندارند. با توجه به متن این ماده، شرط وراثت، زنده بودن وارث در زمان فوت مورث است و چون زن به عنوان شخص وارث، قبل از مورث خود (شوهر)، از دنیا رفته است، امکان مطالبه سهم قانونی او از اموال متوفی وجود ندارد.

برخلاف سهم الارث و با توجه به نکات ذکر شده، وراث می‌توانند مهریه زن را از شوهر دریافت کنند. به این نکته توجه داشته باشید که وراث موظف هستند مالیات بر ارث مهریه را نیز محاسبه و به دولت پرداخت کنند، زیرا با فوت زن، مهریه به عنوان مال، به وراث منتقل می‌شود و با توجه به آنکه مالیات بر ارث، به کلیه اموال شخص متوفی به غیر از مواردی که در مبحث معافیت مالیات ارث بیان شده است، تعلق می‌گیرد، وراث موظف هستند این دین قانونی را به دولت پرداخت کنند. بنابراین میزان مالیات با در نظر گرفتن هر یک از طبقات وراث (ماده ۸۶۲ قانون مدنی) و همچنین متن ماده ۱۷ قانون مالیات‌های مستقیم، محاسبه می‌شود.

وضعیت مالیات بعد از فوت شوهر

گفتیم که اگر اوضاع و احوال به گونه‌ای باشد که شوهر فوت کند اما زن در قید حیات باشد، می‌تواند با تنظیم دادخواست اشاره شده و مراجعه به دادگاه، برای مطالبه مهریه خود اقدام کند. با در نظر گرفتن این نکته که مهریه دینی است مانند سایر دیون قانونی که به اموال متوفی تعلق می‌گیرد، مبلغی تحت عنوان مالیات بر ارث مهریه ، از زن دریافت نخواهد شد. بنابراین ضرورتی برای تقدیم ورقه اظهار و در نتیجه مراجعه به اداره امور مالیاتی توسط همسر شخص متوفی وجود ندارد.

پیشنهاد ما

شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی تیم دادازما (مرجع تخصصی ارث)، بهره مند شوید. برای استفاده از این خدمات بر روی لینک قبل بزنید. همچنین می‌توانید تنظیم اوراق قضایی خود را به ما بسپارید. برای استفاده از این خدمات نیز می‌توانید بر روی لینک تعیین شده بزنید.