مالیات بر ارث زمین ؛ مالیاتی که قانون گذار برای زمین تعیین کرده است، چقدر است؟

یکی از انواع مالیات‌های قانونی که وراث موظف هستند برای پرداخت آن، به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند، مالیات بر ارث زمین است. در اکثر اوقات، بعد از فوت شخص، اموال متعددی از او باقی می‌ماند و در نتیجه وراث، می‌توانند بعد از پرداخت دیون شخص، این دسته از اموال را بین خود تقسیم کنند. از جمله اموالی که معمولا در بین اموال بسیاری از اشخاص، وجود دارد، انواع زمین است. به عنوان مثال با توجه به نوع کاربری زمین، ممکن است وراث ملزم به پرداخت مالیات بر ارث زمین کشاورزی باشند.

در مطلب امروز، قصد داریم به میزان مالیاتی که برای زمین موروثی تعیین شده است، اشاره کنیم. بدیهی است میزان مالیات با در نظر گرفتن درصدهای مالیاتی ذکر شده توسط قانون گذار ، محاسبه و پرداخت می‌شود.

مالیات‌های قانونی و مودیان مالیاتی!

سالانه هزاران نفر به دلایل مختلف اعم از طبیعی و غیر طبیعی، در سراسر کشور، فوت می‌کنند و از آن‌ها اموالی باقی می‌ماند که بعد از تصفیه دیون، بین وراث تقسیم می‌شود. یکی از دیونی که وراث وظیفه دارند در مهلت قانونی، آن را پرداخت کنند، مالیات بر ارث است. این نوع مالیات، بعد از فوت، به تمام اموال شخص فوت شده، مگر اموالی که توسط قانون گذار، مشمول معافیت مالیات ارث است، تعلق می‌گیرد. بنابراین تا زمانی که وراث، مالیات بر ارث اموالی همچون زمین را به اداره امور مالیاتی پرداخت نکنند، نمی‌توانند آن‌ها را بین خود تقسیم کنند.

قوانین مالیاتی

در حال حاضر دو متن قانونی، در خصوص انواع مالیات‌ها به تصویب رسیده است:

1. قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ (قانون سابق)
2. اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۹۴ (قانون اصلاح شده)

هر یک از قوانین اشاره شده، برای گروهی از وراث کاربرد دارند. به عبارت دیگر با در نظر گرفتن تاریخ فوت متوفیان، قانونی که وراث موظف هستند بر اساس آن، مالیات را به دولت پرداخت کنند، مشخص خواهد شد.

مطابق این قاعده، کلیه متوفیانی که قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ فوت کرده‌اند، مشمول قانون تصویب شده در سال ۱۳۶۶ خواهند بود. در مقابل، در صورتی که شخصی بعد از تاریخ مذکور، فوت کرده باشد، موظف است با در نظر گرفتن متن قانون اصلاح شده، محاسبه مالیات بر ارث زمین را انجام دهد.

قانون تصویب شده در سال ۱۳۶۶

قانون سابق، در تعیین تکلیف مالیات بر ارث، نوعی رویکرد کلی را در نظر گرفته است. در این قانون، نسبت به کلیه اموال، درصدی کلی در نظر گرفته شده است، به این معنا که وراث موظف هستند برای پرداخت مالیات بر ارث، ارزش معاملاتی کل اموال را به دست آورند و سپس با در نظر گرفتن درصد کلی تعیین شده، مالیات بر ارث را به دولت پرداخت کنند. به عبارت دیگر در متن قانون سابق، برای هر یک از اموال شخص فوت شده، به صورت جداگانه، درصدی تعیین نشده است بلکه مالیات بر ارث کلیه اموال، باید با توجه به درصدی خاص، محاسبه و پرداخت شود.

همچنین وراث موظف هستند حداکثر تا شش ماه بعد از فوت متوفی، برای تقدیم اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند. در غیر این صورت، برای آن‌ها جریمه مالیات بر ارث تعیین خواهد شد. همچنین در صورتی که شخصی قصد داشته باشد با محاسبه مالیات بر ارث زمین ، آن را به اداره امور مالیاتی پرداخت کند، موظف است مالیات بر ارث سایر اموال را نیز بپردازد. در نتیجه امکان پرداخت مالیاتی بر ارث زمین به صورت جداگانه وجود ندارد.

همچنین برای دریافت گواهی حصر ورثه از شورای حل اختلاف، وراث موظف هستند مالیات بر ارث زمین و سایر اموال را پرداخت کنند. بنابراین در عرف جامعه، به مالیاتی که بر اساس قانون سابق پرداخت می‌شود، مالیات بر ارث انحصار وراثت می‌گویند.

قانون اصلاح شده در سال ۱۳۹۴

وراث مشمول این قانون موظف هستند حداکثر تا یک سال بعد از فوت متوفی، برای تقدیم ورقه اظهار، به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند. در غیر این صورت، برای آن‌ها جریمه تعیین نمی‌شود بلکه از مزایای مندرج در ماده ۲۶ قانون اصلاح شده، محروم خواهند بود. همچنین بر خلاف قانون تنظیم شده در سال ۱۳۶۶، برای هر یک از اموال شخص فوت شده، درصدی جداگانه تعیین شده است. بنابراین با توجه به درصد خاصی که برای مالیاتی بر ارث زمین مشخص شده است، این نوع مالیات محاسبه می‌شود. علاوه بر این وراث موظف نیستند برای دریافت گواهی از شورای حل اختلاف، ابتدا مالیات بر ارث زمین را پرداخت کنند.

به این نکته نیز توجه داشته باشید که وراث می‌توانند مالیات بر ارث زمین را در زمان تقسیم آن بین خود، به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند. این در حالی است که مطابق قانون سابق، وراث موظف بودند مالیات بر ارث کلیه اموال را در همان ابتدا به دولت بپردازند.

مالیات بر ارث زمین چقدر است ؟

تا قبل از پرداخت مالیات، هیچ یک از وراث حق تقسیم اموال را ندارند، چرا که در ابتدای مطلب اشاره کردیم که مالیات، نوعی مطالبه دین از سوی دولت است و در نتیجه وراث موظف هستند علاوه بر سایر دیون، این دین را نیز از اموال متوفی جدا کنند. در پاسخ به این سوال که مالیات بر ارث زمین چند درصد است ، قصد داریم هر یک از متون قانونی را به صورت جداگانه بررسی کنیم.

مالیاتی بر ارث زمین با توجه به قانون سابق

مطابق قانون سابق، معیار تعیین درصد مالیاتی، میزان ارزش معاملاتی اموال است. به عبارت دیگر در این قانون، حداقل‌ها و حداکثرهایی مشاهده می‌شود که بر اساس این ارزش‌ها، درصدی برای مالیات بر ارث تعیین شده است. میزان مالیات بر ارث زمین را با توجه به ارزش معاملاتی بیان می‌کنیم.

حداکثر ۵ میلیون تومان

در صورتی که ارزش زمین و سایر اموال شخص فوت شده، حداکثر ۵ میلیون تومان باشد، میزان مالیات، عبارت است از:

1. مالیات طبقه اول: ۵ درصد
2. مالیات طبقه دوم: ۱۵ درصد
3. مالیات طبقه سوم: ۳۵ درصد

حداقل ۵ میلیون تومان و حداکثر ۲۰ میلیون تومان

در صورتی که ارزش اموال، مقادیری بین ۵ میلیون تومان و ۲۰ میلیون تومان باشد:

1. وراث طبقه اول موظف هستند ۱۵ درصد از ارزش معاملاتی اموال را به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند.
2. وراث طبقه دوم به میزان ۲۵ درصد، موظف به پرداخت مالیات بر ارث هستند.
3. وراث طبقه سوم نیز وظیفه دارند به میزان ۴۵ درصد، مالیات بر ارث پرداخت کنند.

حداقل ۲۰ میلیون تومان و حداکثر ۵۰ میلیون تومان

اگر میزان ارزش معاملاتی اموال، بین مقادیر اشاره شده باشد، میزان مالیات برای هر طبقه از وراث، به این شرح خواهد بود:

1. طبقه اول: ۲۵ درصد
2. طبقه دوم: ۳۵ درصد
3. طبقه سوم: ۵۵ درصد

بیش از ۵۰ میلیون تومان

در این صورت با توجه به درصدهایی که در ادامه بیان می‌شود، از وراث شخص فوت شده، مالیات بر ارث دریافت خواهد شد:

1. طبقه اول: ۳۵ درصد
2. طبقه دوم: ۴۵ درصد
3. طبقه سوم: ۶۵ درصد

مالیاتی بر ارث زمین با توجه به قانون اصلاح شده

همانطور که اشاره کردیم، در متن قانون اصلاح شده، برای هر یک از اموال شخص متوفی، درصد خاصی تعیین شده است. بنابراین میزان درصد مالیاتی که برای هر یک از طبقات وراث، در خصوص زمین، تعیین شده است را بیان می‌کنیم.

1. طبقه اول: ۷/۵ درصد
2. طبقه دوم: ۱۵ درصد
3. طبقه سوم: ۳۰ درصد