مالیات بر ارث دارایی یکی از انواع دیون قانونی است که در حال حاضر، به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت، از وراث شخص متوفی دریافت می‌شود. مالیات بر ارث دارایی شامل همه اموال شخص متوفی می‌شود. در واقع وراث تنها زمانی حق انتقال یا تقسیم اموال را دارند که این مالیات را به دولت پرداخت کنند. بنابراین شما به عنوان وراث شخص متوفی یا به عنوان وکیل وراث، از جمله مخاطبان مطلب این مقاله هستید.
به طور کلی مالیات‌ها به دو دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیر مستقیم تقسیم می‌شوند. مالیات‌های مستقیم مبالغی هستند که به طور مستقیم از مودیان مالیاتی دریافت می‌شوند. در مقابل مالیات‌های غیر مستقیم، بدون اطلاع رسانی به مودیان و معمولا در قالب ارزش افزوده از این دسته از اشخاص دریافت می‌شود.
مالیات بر ارث دارایی نوعی مالیات مستقیم است و در نتیجه قانون حاکم بر این نوع از مالیات نیز قانون مالیات‌های مستقیم است. در ادامه، به نکات و درصدهای مالیاتی که در متن این قانون ذکر شده است، اشاره می‌کنیم.
نکات مهم قانونی
شیوه پرداخت و طریقه محاسبه مالیات بر ارث دارایی با در نظر گرفتن هر یک از قوانین مالیاتی متفاوت است. در حال حاضر، دو متن قانونی وجود دارد که در هر یک از این متون قانونی، درصدهای مشخصی به عنوان مالیات بر ارث تعیین شده است. اولین قانونی که در زمینه انواع مالیات‌ها به تصویب رسید، قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ بود که همچنان نسبت به اموال متوفیانی که قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ فوت کرده‌اند، کاربرد دارد. این قانون در چند مرحله اصلاح شد اما در نهایت در سال ۱۳۹۴، آخرین اصلاحات نیز نسبت به این قانون اعمال شد و در نتیجه در حال حاضر، از متن اصلاحات، برای متوفیان بعد از تاریخ اشاره شده استفاده می‌شود.
تفاوت قوانین در خصوص مالیات بر ارث دارایی
قبل از بررسی تفاوت هر یک از قوانین اشاره شده، ضروری است به این نکته مهم اشاره کنیم که وراث، حق محاسبه مالیات بر ارث دارایی را با توجه به قانون دلخواه خود ندارند. به عبارت دیگر قانون گذار، مشمولان هر یک از متون قانونی را تعیین کرده است و در نتیجه امکان انتخاب قانون توسط وراث، وجود ندارد.
به طور کلی قانون سابق، رویکردی کلی را در محاسبه مالیات بر ارث در نظر گرفته است. در حقیقت قانون تصویب شده در سال ۱۳۶۶، درصدهای مالیاتی را بر اساس ارزش معاملاتی کل اموال تعیین کرده است. بنابراین با در نظر گرفتن تمام اموال شخص فوت شده، یک درصد مالیاتی به کل اموال او تعلق می‌گیرد و وراث او موظف هستند برای پرداخت مالیات بر ارث، به سازمان امور مالیاتی مراجعه کنند. این در حالی است که در متن قانون اصلاح شده، برای هر یک از اموال شخص فوت شده، درصد خاصی به عنوان مالیات بر ارث تعیین شده است. بنابراین با در نظر گرفتن این قانون، درصدهای مالیات بر ارث دارایی نسبت به هر یک از اموال و همچنین طبقات وراث، متفاوت است.
مطابق متن قانون سابق، وراث موظف بودند حداکثر تا شش ماه بعد از فوت متوفی برای تقدیم اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند. این در حالی است که در متن قانون اصلاح شده، این مدت به یک سال افزایش یافته است. همچنین ضمانت اجرای عدم تقدیم ورقه اظهار در متن قانون سابق، جریمه مالیات بر ارث بود که در حال حاضر، این اصطلاح، در متن قانون اصلاح شده وجود ندارد.
ادامه تفاوت‌های حاکم بر هر یک از قوانین
مطابق متن قانون سابق، وراث موظف بودند مالیات تمام اموال را به صورت همزمان به دولت پرداخت کنند. به عبارت دیگر امکان محاسبه و پرداخت مالیات بر ارث هر یک از اموال، به صورت جداگانه وجود نداشت اما در قانون اصلاح شده، وراث حق دارند پرداخت مالیات بر ارث هر یک از اموال را تا قبل از تقسیم یا انتقال آن‌ها به تاخیر اندازند.
از طرف دیگر در صورتی که وراث قصد داشتند مالیات بر ارث دارایی را با در نظر گرفتن متن قانون سابق به دولت بپردازند، موظف بودند قبل از دریافت گواهی حصر ورثه اقدامات لازم را انجام دهند. در غیر این صورت، امکان دریافت گواهی اشاره شده وجود نداشت. با این وجود در حال حاضر شاهد هستیم که قانون گذار، این محدودیت را نیز کنار گذاشته است.
میزان مالیات بر ارث دارایی
دانستیم که شیوه محاسبه مالیات، با در نظر گرفتن هر یک از قوانین مالیاتی، متفاوت است. به هر حال هر کدام از این قوانین، رویکرد خاصی را در خصوص انواع مالیات‌های قانونی در نظر گرفته‌اند. در ادامه نوشتار خود، به درصدهای مالیاتی بیان شده در این قوانین اشاره می‌کنیم.
مالیات بر ارث دارایی در قانون سابق
بازه‌های ارزشی و همچنین میزان مالیات تعیین شده برای هر یک از طبقات وراث، به شرح زیر هستند.
در صورتی که کل اموال، حداکثر ۵ میلیون تومان ارزش داشته باشند.
- وراث طبقه اول: ۵ درصد
- وراث طبقه دوم: ۱۵ درصد
- وراث طبقه سوم: ۳۵ درصد
در شرایطی که میزان ارزش، بین ۵ تا ۲۵ میلیون تومان قرار گیرد.
- وراث طبقه اول: ۱۵ درصد
- وراث طبقه دوم: ۲۵ درصد
- وراث طبقه سوم: ۴۵ درصد
زمانی که ارزش اموال، مقادیری بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان باشد.
- وراث طبقه اول: ۲۵ درصد
- وراث طبقه دوم: ۳۵ درصد
- وراث طبقه سوم: ۵۵ درصد
در صورتی که ارزش اموال، بیشتر از ۵۰ میلیون تومان باشد.
- وراث طبقه اول: ۳۵ درصد
- وراث طبقه دوم: ۴۵ درصد
- وراث طبقه سوم: ۶۵ درصد
مالیات بر ارث دارایی در قانون اصلاح شده
با توجه به این نکته که قانون گذار، درصدهای متفاوتی را برای هر یک از طبقات وراث و همچنین هر یک از اموال در نظر گرفته است، به بعضی از درصدهای مهم اشاره می‌کنیم:
- مالیات بر ارث خودرو : وراث طبقه اول: ۲ درصد. وراث طبقه دوم: ۴ درصد. وراث طبقه سوم: ۸ درصد.
- مالیات بر ارث آپارتمان : وراث طبقه اول: ۷/۵ درصد. وراث طبقه دوم: ۱۵ درصد. وراث طبقه سوم: ۳۰ درصد.
- مالیات بر ارث اوراق بهادار : وراث طبقه اول: ۳ درصد. وراث طبقه دوم: ۶ درصد. وراث طبقه سوم: ۱۲ درصد.
پیشنهاد ما
برای دستیابی به پاسخ سوالات خود در زمینه مالیات بر ارث دارایی می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید. تیم حقوقی دادآزما با بهره مندی از وکیل و مشاوران حقوقی، در تلاش است بهترین خدمات را به کاربران خود ارائه دهد. برای استفاده از این خدمات، بر روی لینک قبل بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!