فروش مال ارثی از جمله اقداماتی است که توسط ورثه شخص فوت شده انجام می‌شود. این روش، بیشتر در خصوص اموال غیر منقول شخص فوت شده و با هدف تقسیم ارث بهای این دسته از اموال انجام می‌شود. به دلیل آسایش در تقسیم بهای این دسته از اموال، در حال حاضر، فروش اموال ارثی به یکی از اولویت‌های ورثه تبدیل شده است. بنابراین اگر شما نیز قصد فروش اموال ارثی یا اطلاع از شرایط تعیین شده در قانون فروش مال ارثی را دارید، مطلب امروز را مطالعه کنید.
مقدمه
قبل از آنکه بخواهید اقدام مناسبی را برای فروش مال ارثی به انجام رسانید، لازم است به مجموعه‌ای از مقدمات توجه داشته باشید. ما در این مطلب به دو نکته مقدماتی اشاره می‌کنیم:
- ماهیت گواهی حصر ورثه و لزوم دریافت آن
- لزوم یا عدم لزوم فروش مال ارثی
دریافت گواهی حصر ورثه
اولین پرسش ما این است: آیا برای دریافت گواهی حصر ورثه اقدام کرده‌اید؟
در این گواهی به مشخصات هر یک از ورثه شخص فوت شده و نسبت او با متوفی اشاره شده است. همچنین این سند حقوقی توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی و به درخواست ورثه تنظیم می‌شود. برای دریافت این گواهی، به همراه داشتن مدارک زیر ضروری است:
- گواهی فوت
- استشهادیه محضری
- شناسنامه متوفی
- شناسنامه وراث
- گواهی مالیات بر ارث برای متوفیانی که قبل از سال ۱۳۹۵ فوت کرده‌اند.
توجه داشته باشید که بدون دریافت گواهی اشاره شده، نمی‌توانید اقدامات اداری، بانکی و غیره را به انجام رسانید. علاوه بر این مهم‌ترین مشکلی که به دلیل عدم دریافت این گواهی تحقق می‌یابد، عدم امکان انتقال مال ارثی به صورت رسمی است. بنابراین حتما برای دریافت این سند حقوقی اقدام کنید.
آیا فروش مال ارثی الزامی است؟
چرا به الزامی بودن فروش مال ارثی اشاره می‌کنیم؟ پاسخ روشن است. در همان ابتدای کار، بسیاری از ورثه، حفظ مال ارثی و تقسیم ارث توافقی آن را نسبت به فروش مال ترجیح می‌دهند. حتی در اکثر اوقات، بعضی از ورثه حاضر هستند سهم سایر وراث را نیز خریداری کنند. به همین دلیل است که می‌گوییم فروش اموال ارثی توسط ورثه شخص فوت شده الزامی نیست. اما گاهی اوقات، وراث ناچار به فروش آن‌ها هستند، به عنوان مثال فرض کنید یکی از ورثه، برای تقسیم ارث توسط دادگاه اقدام می‌کند و گواهی عدم امکان افراز مال ارثی را نیز به همراه دارد. در این صورت، فروش مال ارثی به وسیله مرجع قضایی و از طریق مزایده انجام خواهد شد تا سهم هر یک از ورثه، به آن‌ها پرداخت شود. در این صورت، وراث نمی‌توانند اقدام دیگری را انجام دهند.
فرآیند مزایده با توجه به قانون فروش مال ارثی
با در نظر گرفتن متن قانون فروش مال ارثی ، اگر ورثه بخواهند از طریق مراجع قضایی برای فروش اموال ارثی اقدام کنند، ابتدا باید قابلیت افراز یا عدم آن را بررسی کنند. به ترتیب فرآیند مزایده را بررسی می‌کنیم. البته این توضیحات، بیشتر در خصوص اموال غیر منقول (مانند انواع املاک و توابع آن‌ها) صادق است اما توجه به آن‌ها نیز اهمیت زیادی را به همراه دارد.
مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک
بعد از دریافت گواهی حصر ورثه، وراث می‌توانند با به همراه داشتن سند مالکیت مال ارثی یا کپی آن، به اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع مال مراجعه کنند. همچنین ارائه اطلاعات کامل و دقیق در خصوص پلاک ثبتی نیز امکان پذیر است.
اداره ثبت اسناد و املاک، بعد از بررسی‌های لازم، فرم‌هایی را به شما ارائه می‌دهد. در حقیقت شما با تکمیل این فرم‌ها، درخواست خود را برای بررسی قابلیت افراز مال، به ثبت می‌رسانید. بعد از ثبت فرم‌های اشاره شده، نوبت به ابلاغ درخواست مذکور و زمان بازدید از مال ارثی می‌رسد. این ابلاغ، به وسیله اداره پست انجام خواهد شد.
استعلام از شهرداری
بعد از انجام اقدامات اشاره شده در اداره ثبت اسناد و املاک، ورثه می‌توانند برای دریافت استعلام از شهرداری اقدام کنند. شما در خصوص قابلیت افراز یا عدم افراز، به استعلام کارشناس و سایر نهادهای متخصص نیاز خواهید داشت. توجه داشته باشید که علل عدم قابلیت افراز متفاوت هستند. در حقیقت سازمان‌های اشاره شده، علت اصلی افراز را به شما و مراجع قضایی اعلام می‌کنند.
صادر شدن گواهی عدم امکان افراز
صدور گواهی عدم قابلیت افراز با در نظر گرفتن نظر کارشناس و توسط اداره ثبت اسناد و املاک انجام خواهد شد. همچنین یک نسخه از آن، به وراث شخص فوت شده تقدیم می‌شود تا در صورت وجود قصد اعتراض، بتوانند شکایت خود را ظرف مدت ۱۰ روز به ثبت رسانند.
تقدیم دادخواست برای فروش مال ارثی
تکمیل دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می‌شود. در واقع بعد از اتمام مهلت اعتراض به گواهی عدم قابلیت افراز، امکان ثبت درخواست در دفتر خدمات الکترونیک وجود دارد. در هنگام مراجعه به این دفتر، به همراه داشتن گواهی عدم قابلیت افراز ضروری است. همچنین وارث مراجعه کننده باید گواهی قطعیت تصمیم واحد ثبتی را نیز به همراه داشته باشد. طرف درخواست وارث، سایر وراث اشاره شده در گواهی حصر ورثه هستند. تفاوتی بین وراث موافق و مخالف وجود ندارد.
رسیدگی به پرونده فروش مال ارثی
در صورت کامل و دقیق تنظیم شدن ورقه حقوقی اشاره شده، دفتر مرجع قضایی، زمان رسیدگی به پرونده را تعیین می‌کند و ظرف مدت یک هفته قبل از برگزاری جلسه، مراتب را به وراث اطلاع می‌دهد. حضور اشخاص نامبرده در ورقه حقوقی، در جلسه رسیدگی به فروش مال ارثی ضروری است. در غیر این صورت، حکم صادره، نسبت به آن‌ها غیابی خواهد بود مگر آنکه از نماینده یا لایحه استفاده کنند. در نهایت، دادگاه بعد از بررسی‌های لازم، دستور فروش اموال ارثی را صادر می‌کند و مزایده اموال، بعد از مدتی کوتاه، آغاز خواهد شد.
پیشنهاد ما
به دلیل پیچیدگی مباحث حقوقی، سوالات متعددی در ذهن شما تحقق می‌یابد. در خصوص فروش مال ارثی نیز همین قضیه صادق است. با این وجود شما می‌توانید با وکیل ارث یا کارشناس حقوقی متخصص مشورت کنید. شما از این طریق می‌توانید سوالات حقوقی خود را با این شخص در میان بگذارید و در مقابل پاسخ مناسب را دریافت کنید. بنابراین برای ثبت درخواست خود، می‌توانید بر روی مشاوره حقوقی تلفنی بزنید. همچنین می‌توانید از خدمات تنظیم عقود مرجع تخصصی ارث (دادازما) بهره مند شوید. برای ثبت درخواست، بر روی تنظیم اوراق قضایی بزنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!