یکی از مباحثی که در اکثر اوقات توسط وراث شخص فوت شده مطرح و به آن پاسخ داده می‌شود، انحصار وراثت خلاف واقع یا انحصار وراثت غیر واقعی است. در بسیاری از پرونده‌های حقوقی مشاهده می‌کنیم که وراث، به دلیل مشکلات خانوادگی یا عدم توافق در تقسیم ارث ، نام سایر ورثه را در سند انحصار وراثت بیان نمی‌کنند. در مطلب امروز قصد داریم این مساله را که یکی از دغدغه‌های مهم وراث در زمینه انحصار وراثت است، بررسی کنیم.
منظور از انحصار وراثت چیست؟
قبل از توضیح انحصار وراثت خلاف واقع یا حذف وراثت در سند انحصار وراثت، ضروری است انحصار وراثت را به طور کلی بررسی کنیم. منظور از انحصار وراثت، اقداماتی است که توسط وراث یا سایر اشخاص ذی نفع با هدف دریافت سند انحصار وراثت انجام می‌شود. این سند، مقدمه‌ای برای نوشتن تقسیم نامه ارث ، تقسیم ارث توسط دادگاه یا فروش سهم الارث توسط وراث است. در حقیقت، اهمیت این سند در جایی مشخص می‌شود که وراث، قصد دارند اقدامات حقوقی در خصوص اموال متوفی را به انجام رسانند. این احتمال وجود دارد که اقدامات اشاره شده، مراجعه به ادارات دولتی یا مراجع حقوقی را نیز به همراه داشته باشد که بدون دریافت این سند، نتیجه مطلوبی برای وراث ایجاد نخواهد شد.
اسناد لازم برای دریافت سند انحصار وراثت
وجود اسنادی که در ادامه بیان می‌کنیم، برای دریافت سند اشاره شده الزامی است. توجه داشته باشید که انحصار وراثت غیر واقعی ، در اکثر اوقات، با پنهان کاری و عدم ارائه بعضی از اسناد همراه است. این اسناد، به شرح زیر هستند:
- گواهی فوت
- استشهادیه محضری
- شناسنامه شخص فوت شده
- شناسنامه وراث
- وصایا
- گواهی مالیات بر ارث برای آن دسته از وراثی که متوفیان خود را قبل از تاریخ ۱۳۹۵/۱/۱ از دست داده‌اند.
انحصار وراثت خلاف واقع
حجم زیادی از پرونده‌های قضایی، به وراثی تعلق دارد که برای کسب منفعت بیشتر، اسامی سایر وراث شخص فوت شده را به شورای حل اختلاف اعلام نکرده‌اند. این اقدام، با هدف انتقال مالکیت اموال متوفی به نام وارث یا وراث متخلف انجام می‌شود. متاسفانه این اشخاص، بدون در نظر گرفتن عواقب انحصار وراثت غیر واقعی ، در فرضی که سایر ورثه در خارج از کشور سکونت دارند یا اطلاعی از شرایط تحقق یافته ندارند، صرفا نام وراث مد نظر خود را اعلام می‌کنند. با این وجود، قانون گذار، مجازات سنگینی را برای این دسته از اشخاص تعیین کرده و حتی زمینه را برای وراث دیگر فراهم آورده است تا برای اصلاح و لغو سند انحصار وراثت خلاف واقع ، اقدام کنند.
آیا حذف اسم یک وارث در انحصار ورثه جرم است ؟
نه تنها پاسخ این سوال مثبت است بلکه جرم انجام شده توسط وراث خاطی، غیر قابل گذشت است. منظور از غیر قابل گذشت بودن یک جرم، عدم امکان گذشت از عمل انجام شده است، حتی اگر شخص زیان دیده، از شکایت خود صرف نظر کند. به عبارت دیگر انجام جرم غیر قابل گذشت، نظم عمومی را بهم می‌زند و در این شرایط، دادستان، به نمایندگی از افراد حاضر در جامعه، مراتب شکایت را پیگیری می‌کند. در این خصوص، قانون گذار، مواد ۹ و ۱۰ قانون تصدیق انحصار وراثت را تدوین کرده است.
مطابق ماده ۹ قانون تصدیق انحصار وراثت: «هرگاه معلوم شود که درخواست کننده تصدیق، با علم به عدم وراثت خود، سند وراثت را دریافت کرده است یا با علم به وجود وارثی غیر از خود، انحصار وراثت غیر واقعی را انجام داده است، کلاهبردار محسوب می‌شود و علاوه بر ادای خسارت، به مجازاتی که به موجب قانون برای این جرم مقرر است، محکوم خواهد شد.»
همچنین بر اساس ماده ۱۰ قانون اشاره شده: «هر شاهدی که در موضوع انحصار وراثت، بر خلاف حقیقت شهادت دهد، برای شهادت دروغ، تعقیب می‌شود و به مجازاتی که برای این جرم مقرر است، محکوم خواهد شد.»
مجازات تعیین شده برای انحصار وراثت خلاف واقع
به مجازات وراثی که از طریق انحصار وراثت خلاف واقع ، مرتکب جرم کلاهبرداری می‌شوند، در ماده ۲ قانون تخلفات، جرایم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه اشاره شده است. مطابق این ماده: «اشخاص زیر، به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا به پرداخت جزای نقدی از ۲۰ هزار تومان تا ۱۰۰ هزار تومان یا به هر دو مجازات محکوم می‌شوند:
- اشخاصی که در اعلام ولادت، وفات یا هویت، بر خلاف واقع، مطلبی را بیان کنند.
- ماما یا پزشکی که در مورد ولادت یا وفات، سند خلاف واقع را صادر می‌کند.
- اشخاصی که در مورد ولادت یا وفات، شهادت دروغ دهند و شهادت آن‌ها، در تنظیم دفتر ثبت کل وقایع یا وفات، موثر واقع شود.
تبصره: در کلیه موارد مذکور، مرتکب در صورت تکرار، به حداکثر مجازات تعیین شده، محکوم خواهد شد.»
توجه داشته باشید که بر اساس بند ۳۴ تصویب نامه هیات وزیران در خصوص تعدیل میزان مبالغ مجازات نقدی جرایم و تخلفات مندرج در قوانین و مقررات مختلف مصوب ۱۳۹۹، مبلغ جزای نقدی موجود در ماده بالا، به میزان ۲ میلیون تومان تا ۷ میلیون تومان افزایش یافته است.
دادازما، مرجع تخصصی ارث!
شما می‌توانید سوالات حقوقی خود را با کارشناسان و وکلای متخصص تیم حقوقی ما در میان بگذارید. بر روی مشاوره حقوقی تلفنی بزنید و از خدمات مشاوره‌ای مرجع تخصصی ارث، بهره مند شوید.
همچنین می‌توانید تقسیم نامه ارث را از طریق عکس زیر دریافت کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!